روایت امانلی نسارلی

از خلیفه رحیم خیوه لیامانلی نساری صاحب نظرموسیقی سنتی ترکمن در بخش ترکمنی رادیو گرگان در باره مرحوم رحیم خیوه لی سخن گفت که ترجمه فارسی آن را در ذیل می خوانید: نام اصلی اش عبدالرحیم گری بود و چون از روستای خیوه لی است در بین مردم  به رحیم خیوه لی شهرت یافت. این هنرمند بزرگ در سال 1341 شمسی در روستای خیوه لی از توابع آق قلا متولد شد. پدرش تایلی حاجی گری از طایفه شیخ و مادرش تازه گل شیخ نام داشت. چهار برادر و دو خواهر دارد.  نام همسرش دوندی بود که به اجو می گفتند. خلیفه رحیم خیوه لی سه فرزند پسر و چهار دختر دارد. به فرزندانش نام های بزرگان موسیقی سنتی ترکمنی را گذاشت. سخی، اورازگلدی و مانه. مانه نوازنده ماهری است و صدای خوبی هم دارد که ادامه دهنده راه پدرش خواهد شد. نام دخترانش ، مایاگزل ، نرگیز، خاطره ومرضیه است. رحیم خیوه لی تا پنجم ابتدایی درس خواند و بعد چند صباحی در حوزه علمیه علو دینی را تلمذ نمود. مدتی چابک سوار بود و اسب می تاخت. بعد به صنعت موسیقی روی می آورد. اینها را دامادش تاشجان عطا را به ما داد.اولین استادش آنا اراز گری بود و بعد از با حضور در نزد خلیفه دردی طریک ریز و بم موسیقی و ظرافت های این هنر عالی را آموخت. هنرمندان مختلفی همراهش کمانچه نواختند که اولین آنها شهید قربان دولتی بود که در جمگ تحمیلی ایران وعراق در دفاع از وطن عزیزش به درجه ی رفیع  شهادت نائل آمد و بعد از او عیدجان درکنار استاد نواخت و سپس انا ایزدی ، کمال اصفهانیانی و این اواخرهم باخشی میثم شاعری نوازندگی میکرد. هر هنرمندی ویژگی های خاصی  دارد. مهمترین ویژگی هنری خلیفه رحیم خیوه لی می توان به دو نکته مهم اشاره کرد: اول اینکه آن مرحوم ذوق و طبع شعری داشت. هر از گاهی خود اشعاری می سرود و سرووده هایش را بصورت آواز می خواند. یکی از اشعار معروفش در وصف دردی طریک است. حدود یکصد سروده از خلیفه رحیم خیوه لی بیادگار مانده است. دوم اینکه ترانه های جدید خلق میکرد. اشعار شاعران معاصرو کلاسیک از جمله ستار سوقی ، عیدی اونق و دوردی استا سوقی و . . .  را بصورت آواز اجرا می کرد یا بر اساس خلق سازی و یا اینکه  خودش ساز می ساخت. مجید رژیم شعری در باره نظرلی محجوبی سرود که رحیم خیوه لی آن را اجرا کرد. دوردی استا سوقی در وصف رحیم خیوه لی شعری دارد که باخشی رحیم عطا آن خوانده است. ارازمحمد خرمالی نیز در وصف او سروده ای دارد.  این ترانه ها هرگز فراموش نمی شوند. رحیم خیوه لی در یادها باقی می ماند برای اینکه از خودش اثر بجا گذاشت. روحش شاد باد.