■  دکتر حامد صمدلویی

ساموئل هانتینگتون استاد علوم سیاسی دانشگاه هاروارد ایالات متحده آمریكا از نظریه پردازانی بود كه نگاه بدبینانه ای نسبت به جهان پس از جنگ سرد داشت.وی معتقد بود پس از منازعه درون تمدنی غرب، یعنی رقابت و كنش جریان های لیبرالیسم و كمونیسم كه منجر به فروپاشی اتحادیه جماهیر شوروی شد، شاهد پر رنگ شدن گسل های تمدنی و برخورد تمدن ها خواهیم بود و در این بین كشورهای اسلامی دارای مرزهای خونین خواهند بود.هانتینگتون معتقد بود خرده فرهنگ ها نیز از چنین منازعه ای مصون نخواهند بود.

در این كه وی در تمام آثار و نظریه های خود به مسائل جهانی از منظر استراتژیك و آن هم بر محور منافع ملی آمریكا می نگرد و رهنمود می دهد شكی وجود ندارد اما حملات ایالات متحده به افغانستان در اكتبر ۲۰۰۱ و به عراق در مارس ۲۰۰۳ بر اساس همین رویكرد یعنی تئوری برخورد تمدن ها قابل تحلیل است.با نگاهی به وضعیت كشورهای خاورمیانه قابل مشاهده است كه از افغانستان و پاكستان تا عراق و سوریه و بحرین شكاف های مذهبی و قومیتی منجر به شكل گیری خشونت های متعدد و تأسف انگیزی شده است، این در شرایطی است كه ایران به عنوان كشوری كه در مركز سه فضای ژئوپلتیك خاورمیانه، آسیای میانه و كشورهای حاشیه خلیج فارس واقع شده در ساحلی امن، سندهای جامع توسعه را عملیاتی می كند.اما در بین استان های كشورمان، گلستان به دلیل تنوع قومیتی (فارس، تركمن و بلوچ) و مذهبی (شیعه و سنی) از استان های قابل مطالعه از منظر ژئواستراتژیك است.بی گمان اگر هانتینگتون زنده بود شكست تئوری برخورد تمدن ها و خرده فرهنگ ها را می توانست به وضوح در استان گلستان مشاهده كند.اما همزیستی مسالمت آمیز و امنیت مطلق در استان گلستان در خلاء به وجود نیامده است. حتما خوانندگان این سطور در اظهار نظرهای شخصیت های برجسته كشور به تمجید از نقش پررنگ آیت الله نورمفیدی در اشاعه ارزش های اسلام رحمانی و تأكید ایشان بر برادری شیعه و سنی و قومیت ها در استان گلستان توجه كرده اند.امنیت حاصل از این همزیستی مسالمت آمیز و برادرانه با محوریت نماینده ولی فقیه در استان و تعامل سازنده وی با زعما و شهروندان قومیت ها، استان گلستان را به كارخانه تولید امنیت مبدل كرده و قطعا این كالای قابل صدور (امنیت مطلق) با مشاهده مناطق بحرانی خاورمیانه از ارزش های بی بدیل و قابل ترویج ارزیابی می گردد.آیت الله نورمفیدی در فضای عملیاتی، تئوری برخورد تمدن ها و خرده فرهنگ های هانتینگتون را رد و همزیستی مسالمت آمیز و برادرانه را در استان گلستان نهادینه كرده است.

■  پژوهشگر علوم سیاسی