سرمایه‌گذاری در خزر رونق می‌گیرد
گزارش |
اعظم محبی: پرورش ماهی در قفس علاوه بر اینکه در حفظ ذخایر آبزی موثر است فرصت خوبی برای توسعه گلستان محسوب می شود، لذا باید حمایت‌های جدی‌تری از سرمایه‌گذاران این بخش صورت گیرد. افزایش جمعیت و ضرورت دستیابی به منابع غذایی بیشتر در سال‌های اخیر مدیریت منابع طبیعی تجدیدناپذیر مانند جنگل‌ها، حیات وحش و آبزیان را دچار چالش کرده که یکی از تبعات آن دست اندازی و بهره برداری بیش از حد از مواهب الهی مانند آبزیان است. استقرار سه شهرستان گلستان در نوار ساحلی دریای خزر و وابستگی معیشتی ساکنان منطقه به آبزیان، موضوعی است که شاید تا دهه‌های گذشته دغدغه‌ای برای دوستداران طبیعت نبود اما افزایش تعداد بهره برداران، افزایش تعداد قایق‌های موتوری و روش‌های جدید صید، سبب شده تا ادامه حیات بخشی از گونه‌های مختلف آبزی به مخاطره بیفتد. در همین راستا طی سال‌های اخیر راهکارهای جدیدی برای کاهش فشار بر منابع آبزی دریای خزر طراحی شده که یکی از آنها پرورش ماهی در قفس بوده و این کار با هدف بهبود معیشت اهالی پیرامونی خزر و کاهش میزان برداشت انواع ماهیان و حفظ محیط زیست در حال اجرا است. وجود بیش از ۱۰۰ کیلومتر نوار ساحلی در گلستان فرصت مغتنمی است که با توسعه این روش علاوه بر ایجاد مشاغل پایدار و بهبود سطح درآمدی ساحل نشینان دست یابی به تولید پایدار در استان گلستان شتاب گیرد.
حفظ ذخایر دریا
یکی از کارشناسان آبزی پروری در خصوص پرورش ماهی در قفس و پن گفت: در این روش ماهیان سازگار با دریا در قفس پرورش یافته و در محدوده زمانی معین برداشت می‌شوند. حسین برزگر افزود: طی فرآیند تولید، غذای بچه ماهی‌ها توسط پرورش دهندگان تأمین و با توجه به مزایای آب دریا، ماهی‌ها در شرایط طبیعی رشد کرده و وارد بازار مصرف می‌شوند. وی ادامه داد: معمولاً دو بار در سال پرورش ماهی در قفس انجام شده و ماهی گرم آبی و سردآبی برای نیمه اول و دوم سال انتخاب می‌شود. برزگر با تأکید بر رعایت مسائل زیست محیطی، اضافه کرد: در سنوات اخیر با رشد جمعیت، افزایش برداشت بی رویه از دریا و کاهش ذخایر آبزیان، اجرای چنین طرح‌هایی در استان‌های ساحلی ضرورت دارد و اجرای آن سبب اشتغال ساحل نشینان و حفظ ذخایر می‌شود.
سایت پشتیبان ایجاد شود
بایرام حنفی از نخستین فعالان حوزه پرورش ماهی در قفس گفت: تاکنون ۱۲قفس در پهنه آبی خزر مستقر کرده و بیش از ۱۵ میلیارد ریال برای آن هزینه شده است. وی گفت: این طرح تا امکان اشتغال ۲۴ نفر را به صورت مستقیم و غیرمستقیم فراهم می‌کند. حنفی بیان کرد: در هر دوره سه الی چهار ماهه، حدود ۲.۵ تن ماهی از نوع قزل آلا یا کپور از قفس برداشته شده که ۴۰۰میلیون ریال عایدی به دنبال دارد. حنفی ضمن گلایه از روند پرداخت تسهیلات از سوی برخی از نهادهای متولی، افزود: سختگیری‌های فراوان در رابطه با ضمانت‌های بانکی سبب شده تا مجموعه ما نتواند تاکنون تسهیلات دریافت کند. وی بیان کرد: ایجاد سایت پشتیبان در مناطق ساحلی جهت حمایت از فعالان این حوزه ضروری است که در صورت پیش‌بینی و استقرار آن می‌توان روزهای روشنی را برای ساحل نشینان منطقه پیش‌بینی کرد. حنفی اضافه کرد: در حال حاضر برخی مشکلات طبیعی مانند دپوی رسوبات در مصب گرگانرود و کاهش تراز آب این رودخانه تردد به سوی مزارع پرورش ماهی را سخت کرده است. وی از مدیران شهرستانی خواست تا با لایروبی گرگانرود و تسهیل سازی تردد قایق‌ها از سرمایه گذاران این بخش حمایت کنند. حنفی گفت: با حمایت از طرح پرورش ماهی در قفس و پن و اشتغالزایی در این قسمت، زمینه کاهش فعالیت صیادان غیرمجاز فراهم شده و همچنین شاهد کاهش اثرات اجتماعی و زیست محیطی آن خواهیم بود.
۷ نفر مجوز گرفتند
مدیرکل شیلات گلستان هم در خصوص برنامه‌های شیلات در زمینه پرورش ماهی در دریا گفت: ۹ متقاضی برای سرمایه گذاری در دریا مراجعه کرده که از این تعداد تاکنون هفت نفر با ظرفیت دو هزار و ۷۰۰ تن مجوز دریافت کردند. سید جواد قدس علوی افزود: ۷۲ سازه قفس و پن ساخته شده و یا در حال ساخت است که از این تعداد ۵۶ سازه در حال بهره برداری بوده و تولید انجام می‌دهند. وی با بیان اینکه از این تعداد ۴۵ قفس و بقیه پن هستند، ادامه داد: گلستان تنها استان ساحلی است که پرورش پن را در دریا می‌تواند اجرا کند و هیچ استانی پرورش ماهی در پن ندارد. مدیرکل شیلات گلستان ادامه داد پهنه آبی گلستان کم عمق بوده و در نتیجه با سازه پن (محیط محصور) سازگار است و در عمق دو الی پنج متری، سازه احداث می‌شود. وی در مورد تفاوت پن و قفس توضیح داد: شمع‌های پن به بستر دریا کوبیده می‌شود ولی قفس شناور است. قدس علوی بیان کرد: در نیمه دوم سال ماهی سردابی (قزل‌آلا) و در نیمه اول هم گونه گرمابی (کپور و گاهاً کُلمه) پرورش داده می‌شود. طبق گفته وی در سال گذشته اولین استان ساحلی بودیم که در پن ماهی خاویاری پرورش داده و طرح هم موفقیت خوبی را به دنبال داشت.
تولید ۷۰۰ تن ماهی در افق ۱۴۰۴
قدس علوی گفت: هم اکنون ظرفیت تولید حدود ۲۰۰ تن ماهی در سازه‌های پن و قفس در دریا ایجاد شده و امسال بنا داریم بین ۱۵۰ الی ۲۰۰ تن تولید داشته باشیم. مدیرکل شیلات گلستان ادامه داد: برنامه ما در افق ۱۴۰۴ تولید ۷۰۰ تن ماهی است که با این روند پرشتاب ممکن است فراتر از این عدد هم برویم. وی افزود: اجرای طرح پرورش ماهی در دریا از دهه ۷۰ به صورت آزمایشی اجرا شد اما از سال ۹۶ این طرح را شروع کرده و سه سال به صورت پایلوت اجرا شد و اکنون سرمایه‌گذاران وارد میدان شده و از حالت پایلوتی خارج شده و تولید انبوه داریم. قدس علوی در خصوص مشکلات زیست محیطی بیان کرد: مطالعات در دهه هفتاد توسط نروژی‌ها در استان‌های شمالی و جنوبی انجام شد که برای استان ظرفیت تولید هشت هزار تن در نظر گرفته شد.
انتخاب ۴ سایت برای پرورش ماهی
وی افزود: مطالعات امکان سنجی طرح هم از سال ۹۴ در استان‌های شمالی انجام و چهار محل در گلستان یکی در خلیج گرگان و سه محل در دریا برای پرورش ماهی در نظر گرفته شد. قدس علوی بیان کرد: خلیج گرگان به دلیل مشکلات زیست محیطی کنار گذاشته و از سه محل در دریا دو محل مخصوص پن و قفس‌های کوچک و یک محل هم مخصوص قفس است. وی توضیح داد: فاصله استقرار سازه‌ها از ساحل بیش از ۱۰ کیلومتر و عمق آن ۱۰ الی ۱۱ متر است. به گفته مدیرکل شیلات گلستان شهرستان‌های گمیشان و بندرترکمن (غرب خواجه نفس و شمال آشوراده) محل استقرار این سازه‌ها هستند. قدس علوی از کیفیت بالای ماهی‌های پرورش یافته در پن و قفس خبرداد و گفت: به پرورش دهندگان از محل تبصره ص۱۸ تسهیلات پرداخت می‌شود. وی در مورد اشتغال زایی طرح هم گفت: در هر هفت تن تولید یک نفر به صورت مستقیم و دو نفر هم به صورت غیرمستقیم مشغول به کار شده و در حال حاضر که بستر پرورش ۲۰۰ آماده است، حداقل ۶۰ نفر به صورت مستقیم و غیرمستقیم شاغل شده اند. قدس علوی همچنین از انعقاد تفاهم نامه با بنیاد برکت تحت عنوان «دریا برکت» خبر داد و گفت: این طرح به صورت پایلوت در گلستان اجرا شده که شامل پرورش ماهی در پن است. وی اضافه کرد: در قالب این تفاهم نامه پرداخت تسهیلات، همکاری در نظام بهره برداری و نگاه به زنجیره تولید و پشتیبانی از طرح در دستور کار بنیاد قرار دارد. طرح پرورش ماهی در قفس و پن، با شاخص‌های اقتصاد مقاومتی همسو بوده لذا باید از موهبت ساحل گلستان برای طرح‌های آبزی پروری استفاده کنیم و از سرمایه گذاران این بخش هم حمایت شود.