۱۳ سال از آخرین مدال کشتی گلستان در رویدادهای مهم و معتبر برون مرزی می‌گذرد و بالا رفتن حسن طهماسبی از سکوی قهرمانی بیستمین دوره رقابت‌های قهرمانی آسیا در بیشکک قزاقستان، آخرین تصویر غرورآفرین درج‌شده در ذهن علاقه‌مندان ورزش این استان است.  در میان ستاره‌های تاریخ‌‎ساز ورزش گلستان، نامداران کشتی به دلیل کسب عناوین ارزشمند همراه با رکوردهای دست نیافتنی از جایگاه و اعتبار ویژه ای برخوردارند. رضا سوخته سرایی، اویس ملاح، عیسی مومنی، رمضان خدر، جلیل جهانشانهی و حسن طهماسبی ویترینی از مدال های رنگارنگ رویدادهای مهم جهانی و آسیایی را برای کشتی گلستان کسب کرده و در ورزش این استان به جاودانگی رسیدند. پیشقراول این مدال آوران رضا سوخته سرایی، سنگین وزن به یادماندنی کشتی آزاد و فرهنگی ایران قرار دارد که برخی از رکوردهای او همچنان دست نخورده باقی مانده و شاید شکستن آن هم بعید باشد. ۲ مدال نقره مسابقات جهانی مکزیکوسیتی و مقدونیه، مدال طلای رقابت های قهرمانی آسیا در هند، سه مدال طلا در بازی های آسیایی پکن، سئول و دهلی و نقره بازی های آسیایی تهران و چندین مدال طلا در جام های دانکلوف بلغارستان و یاشاردوغو ترکیه، مجموعه ای از عنوان های این کشتی گیر گلستانی در مسابقات معتبر برون مرزی است. سوخته سرایی که در میان کشتی گیران همدوره ای به آقا سوخته مشهور بود جزو بهترین کشتی‌گیران سنگین وزن ایران و آسیا به شمار می رود به گونه‌ای که الکساندر مدوید دارنده ۳ مدال طلای المپیک و هفت قهرمانی جهان در مورد او گفته بود: حریفی برای سوخته سرایی نمی‌شناسم. یکی از افتخارات دست نیافتنی سوخته سرایی، ۳ بار پرچمداری در بازی های آسیایی است. غیبت ایران در چند دوره بازی های المپیک و قهرمانی جهان در ابتدای دهه ۶۰ که همزمان با اوج دوران ورزشی سوخته سرایی بود، حسرت مدال آوری در این مسابقات را برای کشتی گیر سنگین وزن گلستانی همیشگی کرد. سوخته سرایی اولین ورزشکار گلستانی است که در بازی های آسیایی موفق به مدال آوری شد و پس از مسلم اسکندر فیلابی با چهار مدال طلا و یک نقره و احسان حدادی با چهار مدال طلا، سومین ورزشکار پرافتخار ایرانی در تاریخ بازی های آسیایی است. یکی از افتخارات دست نیافتنی سوخته سرایی، پرچمداری در بازی های آسیایی است. او در سه دوره آخر بازی های آسیایی که طلا گرفت، مسوولیت پرچمداری کاروان ایران را نیز برعهده داشت و این افتخار برای هیچ ورزشکار دیگری در بازی های آسیایی تکرار نشده است. پس از سوخته سرایی، محمود نامجو با ۲ بار پرچمداری در رده دوم دارندگان این افتخار قرار دارد. پرچمدار دیگر مدال آوری کشتی گلستان اویس ملاح است؛ کشتی گیر اهل شهر نوکنده شهرستان بندرگز که در سبک وزن مسابقه می داد علاوه بر برنز قهرمانی جهان، سه بار به مدال نقره قهرمانی آسیا رسید و یک مدال طلا و یک برنز بازی های آسیایی پکن و هیروشیما را نیز به گردن آویخت. ملاح همچنین در المپیک ۱۹۹۲بارسلون هم حضور داشت که در این رقابت ها به مقام نهم رسید. رمضان خدر دیگر مدال آور کشتی گلستان است که به دلیل اعزام نشدن چند باره به مسابقات قهرمانی جهان به خصوص صوفیه (خرداد ۱۳۵۱) در اوج آمادگی و به بهانه نداشتن تجربه، از او به عنوان نماد مظلومیت در کشتی ایران نام برده می‌شود

.

■  نصب تندیس مرحوم رمضان خدر در ورودی شهر نوکنده 

خدر ۹ سال متوالی قهرمان وزن ۵۷ کیلوگرم کشتی بزرگسالان ایران شد که پس از آن هیچ کشتی‌گیر دیگری موفق به تکرار آن نگردید. صید مدال طلای جام جهانی، نائب قهرمانی در مسابقات جهانی استانبول، مقام پنجم المپیک مونترال و سه طلای پیشکسوتان جهان دیگر افتخارات این کشتی گیر نوکنده ای است. همچنین نایب قهرمانی در جام جهانی ادمونتون، طلا و برنز رقابت‌های قهرمانی آسیا و تجربه حضور در المپیک تابستانی آتلانتا توسط عیسی مومنی، برنز بازی های آسیایی پکن توسط جلیل جهانشاهی و ۲ طلا و یک نقره قهرمانی آسیا توسط حسن طهماسبی دیگر افتخارات سال های پیشین کشتی گلستان است که از کسب آخرین مدال آن ۱۳ سال می گذرد. سالهاست که کشتی گلستان از روزهای مملو از افتخار فاصله گرفته و به منطقه ای کم فروغ و استعداد در کشتی تبدیل شده است. کم توجهی به استعدادیابی، روند رو به پیشرفت کشتی گلستان را کند کرد و با پایان سلطنت این منطقه به خصوص بخش های غربی آن در ورزش اول ایران، زمینه برای ظهور ستاره هایی از شهرهای دیگر مانند جویبار مازندران فراهم گردید. شهر کوچک نوکنده گلستان که روزی معدن ستاره سازی و قهرمان پروری کشتی محسوب می شد، پس از سالها دست و پنجه نرم کردن با مشکلاتی همچون کمبود امکانات، نبود زیرساخت های مناسب و کم توجهی به استعدادیابی، از روزهای خاطره ساز و تاثیرگذار خود فاصله گرفته است؛ موضوعی که علیرضا دبیر رییس فدراسیون کشتی در سفر چند روز قبل به گلستان خواستار حل آن و بازگشت این استان به روزهای درخشان گذشته شد. وی در دیدار با استاندار گلستان اظهار داشت: این استان همانند مازندران، قهرمان پرور و مملو از استعداد است اما کشتی گلستان سال‌ها است که درخشش چندانی ندارد. رییس فدراسیون کشتی ادامه داد: مجهزشدن مربیان جوان گلستان به دانش روز در کنار استفاده از تجربه می تواند مسیر کشف استعدادها و معرفی آنان به تیم ملی را کوتاه‌تر و کشتی این استان را به جایگاه پیشین همراه با کسب مدال های گوناگون بازگرداند. رییس فدراسیون کشتی به مدال آوران پیشین گلستان اشاره کرد و گفت: رضا سوخته سرایی، اویس ملاح، برادران مومنی، حسن طهماسبی و جلیل جهانشاهی از جمله این افتخارآفرینان هستند اما در حال حاضر کشتی این استان فاصله زیادی با روزهای درخشان پیشین داشته و نیازمند یک تحول بنیادین است.

علیرضا دبیر اظهار داشت: فدراسیون همکاری لازم را برای توسعه کشتی گلستان انجام داده و از هیچ کمکی دریغ نخواهد کرد. گلستان با وجود برخورداری از پیشینه ی درخشان در تاریخ کشتی ایران و سهم موثر و ماندگار در این رشته، در سال های اخیر نشانی از روزهای اوج خود ندارد. یکی از مدال آوران کشتی گلستان در بازی های آسیایی و جهانی گفت: توجه به معیشت کشتی گیران و به خصوص مربیان می تواند انگیزه آنان برای ادامه حضور در ورزش حرفه ای را فراهم کرده و زمینه کشف استعدادهای جدید را برای کشتی استان فراهم آورد. اویس ملاح اظهار داشت: در سال های گذشته بخش مهمی از استخوان‌بندی تیم کشتی مازندران (پیش از استقلال گلستان از مازندران) را کشتی گیران بندرگزی تشکیل می دادند و ملی پوشان متعددی از این شهر به ورزش کشور معرفی شده بودند اما سال ها است کشتی این شهر از روزهای اوج خود فاصله گرفته است. وی بیان کرد: در گذشته تمرینات رده های سنی پایه بندرگز و شهر نوکنده با حضور مربیان استعدادیاب، مملو از کشتی گیران آینده دار و مستعد بود اما کم توجهی به زیرساخت ها و نادیده گرفتن اصول حمایتی از مدال آوران، ورزشکاران جوان را از حضور در کشتی ناامید کرد. 

■ اویس ملاح در المپیک ۱۹۹۲ بارسلون به مقام نهم رسید

ملاح ادامه داد: اگر به برنامه های انگیزشی برای کشتی گیران جوان توجه شده و مربیان علاوه بر پشتیبانی معیشتی، به علم روز مجهز شوند، کشتی بندرگز قابلیت فراوانی برای تبدیل شدن به یکی از قطب های اصلی کشتی کشور را دارد. در گذشته مدال آوری متوالی رضا سوخته سرایی، رمضان خدر، اویس ملاح و بسیاری دیگر از کشتی گیران در رقابت های معتبر جهانی و آسیایی، گلستان را به منطقه ای با استعدادهای تمام نشدنی تبدیل کرده بود و در همه مسابقات رد پایی از ورزشکاران این استان دیده می شد. رسیدن به جایگاه پیشین گلستان در کشتی به خصوص تقویت شهر مستعد نوکنده به عنوان یکی از مناطق دارای استعداد کشتی، مهمترین برنامه هیات کشتی گلستان برای بازگشت به روزهای اوج است. رییس هیات کشتی گلستان معتقد است: پتانسیل جوانان گلستان و مازندران مشابه یکدیگر است اما برخی ویژگی ها مانند حمایت استانی و ورود بیشتر سرمایه گذاران برای کمک به تیم ها و ورزشکاران، کشتی مازندران را با فاصله ای فراوان به صدر استان های دارای قابلیت این رشته در کشور تبدیل کرده است. محمدحسین ملاح اظهار داشت: یکی دیگر از دلایل پیشرفت کشتی مازندران، تقویت رقابت های درون استانی است اما در حال حاضر گلستان از کمبود رقابت بین شهرها رنج برده و کشتی فقط محدود به چند شهر کردکوی، بندرگز، نوکنده و گرگان است. وی اظهار داشت: نبود رقیب داخلی، توهم قهرمانی و احساس امنیت در کشتی گیران ایجاد می کند و آنها برای حضور در مسابقات ملی به دنبال افزایش توان فنی نمی روند و درجا می زنند. وی از کاهش توجه صنایع و واحدهای تولیدی به کشتی گلستان گلایه کرد و گفت: در حالی‌که برخی شهرهای کوچک مازندران سالانه حدود ۲۰میلیارد ریال برای کشتی و برگزاری مسابقات داخلی و بین المللی سرمایه گذاری کرده و از اعتبار بخش خصوصی استفاده می کنند حداکثر کمک جذب شده برای شهرهای کشتی خیز گلستان ۱۰۰میلیون ریال است. رییس هیات کشتی گلستان ادامه داد: با وجود کمبود اعتبار، کشتی گلستان در سال های اخیر رو رو به رشدی را آغاز کرده که به ثمر نشستن برنامه های زیربنایی فعلی می تواند نویدبخش ظهور نسل جدید و پرافتخار برای کشتی این استان شود. ملاح ادامه داد: با وجود اینکه تعداد کشتی گیران گلستان رو به کاهش است اما محمد طهماسبی، آرش نیرآبادی، احسان سنچولی، سیدمرتضی رضوی نیا و دانیال حجتی از گلستان عضو ثابت تیم های لیگ برتری هستند و چراغ این ورزش در استان را روشن نگه داشته اند.