اعظم محبی: کاهش تبادلات داد و ستد ناشی از کسادی بازار در دوران کرونا سبب شد تا بسیاری از فعالان بازار نتوانند به تعهدات مالی خود در قبال اشخاص حقیقی یا بانک ها عمل کنند. حدود ۳۰۰ روز از ورود ویروس کرونا به کشور می‌گذرد و بخش‌های گوناگونی در حوزه‌های فرهنگ، هنر، سیاست و اقتصاد تحت تأثیر شیوع این بیماری قرار گرفته‌اند. کاهش تبادلات تجاری ناشی از اعمال محدودیت در صادرات و واردات کالا، ممنوعیت فعالیت برخی از مشاغل و مراکز مانند هتل‌ها، بومی گردی‌ها و غیره در کنار تأکید به ماندن در خانه باعث شده خسارت‌های زیادی به بخش اقتصاد وارد آید. هر چند از زمان بروز این بیماری در کشور نهادهای حاکمیتی و یا حتی سازمان‌های مردم نهاد و خیران راهکارهای اجرایی متعددی را برای کاهش اثرات اقتصادی ناشی از این بیماری ترسیم و اجرا کردند اما گستردگی حجم خسارت و زیان‌های وارده در کنار طولانی شدن این روند، سبب شد تا بسیاری از فعالان اقتصادی با چالش روبرو شوند. کاهش فروش کالا، بروز تنگناها در حوزه تأمین مواد اولیه، کاهش نسبی سطح درآمدی جامعه و از سوی دیگر ضرورت اجرای تعهدات مالی به طرف‌های قرارداد مانند بانک‌ها و شرکت‌ها و غیره سبب زمین گیر شدن برخی از کسبه و بازاریان و حتی تولیدی‌های بزرگ‌تر شده است. اعمال محدودیت‌ها بنا به ضرورت کشور در برهه‌های مختلف اتفاق افتاد اما فکر اساسی در مورد پا برجا بودن تعهدات مالی به افراد و مؤسسات مالی و بانکی نشد و همین الان سبب شده بسیاری از فعالان بازار از ادامه روند تولید و فروش کالا و ارائه خدمات ناتوان شوند. هر چند در ماه‌های نخست، بنا به بخشنامه بانک مرکزی تعدادی از بانک‌ها و مؤسسات مالی نسبت به استمهال تسهیلات یا بخشش سودهای مترتب ناشی از تأخیر در پرداخت اقساط، مساعدت‌هایی داشتند اما این امر در همه بانک‌ها و یا در ماه‌های پیشنهادی از سوی دولت، در گلستان اجرا نشد. در مواردی هم برخی از بانک‌ها از بخشنامه بانک مرکزی استنکاف کرده و با شگردهایی همچون مانند مسدود کردن حساب یا برداشت قسط از حساب افراد، نسبت به وصول مطالبات خود اقدام کردند که این امر سبب گلایه‌هایی در بین مردم شده است. در این بین بسیاری از مغازه‌ها و تولیدی‌ها هم استیجاری بوده و در کنار اقساط و بدهی‌های مختلف، بار سنگینی را به کسبه و بازاریان و تولیدکنندگان تحمیل می‌کند.

اقساط بانکی معوق شده است

یک فروشنده لباس زنانه که در محور شالیکوبی گرگان فعالیت دارد، گفت: سه هفته است که به دلیل محدودیت‌های کرونایی مغازه بنده تعطیل بوده و تمام اقساط بانکی ام معوق شده است. میثم گرمنی افزود: اجاره مغازه ماهی پنج میلیون تومان بوده که آن هم عقب افتاده است و مالک با بنده همکاری نمی‌کند. گرمنی ادامه داد: سال گذشته ۱۰۰ میلیون تومان برای مغازه وام گرفتم و هم اکنون به دلیل معوقات از بانک مهلت خواستم اما آنها چک بنده را برگشت زدند و می‌گویند بخشنامه داریم و نمی‌توانیم حتی یک روز هم صبر کنیم. وی توضیح داد: روزهایی هم که مغازه باز بود به دلیل کم شدن مراسم عروسی و عزا در ایام کرونا، فروشی نداشتیم.

به تعدیل نیرو فکر می‌کنم

عبدالکریم بلاش هم که حدود ۱۲ سال در حوزه تولید صنایع دستی ترکمن فعال است به تنگناهای ناشی از کسادی بازار پس از کرونا، اشاره کرد و گفت: پس از شیوع کرونا فعالیت‌های بسیاری از شاغلان حوزه صنایع دستی به حداقل ممکن کاهش یافته که در برخی از موارد منجر به کاهش نیروی انسانی، فعالیت با حداقل ظرفیت و نیمه تعطیلی یا تعطیلی مطلق برخی از کارگاه‌ها شده است. وی افزود: هرچند حمایت‌های مالی در ابتدای سال برای واحدهای آسیب‌دیده تصویب و پرداخت شده اما میزان مساعدت‌های مالی بسیار ناچیز بود و در قیاس با سطح سرمایه‌گذاری انجام گرفته، رقم زیادی نیست. بلاش بیان کرد: محدودیت در فعالیت، سبب انباشت سرمایه و دپوی تولیدات شده به نحوی که در حال حاضر برای ادامه تولید فرش و تأمین اقلام اولیه و پرداخت هزینه‌های جانبی و پرداخت حقوق به شدت با مشکل روبرو شده‌ایم. وی گفت: از سوی دیگر با فرارسیدن زمان بازپرداخت اقساط در این دوره از کسادی بازار، فشار زیادی از سوی بانک‌ها برای وصول مطالبات اعمال شود و این موضوع سبب شده تا به تعدیل نیرو فکر کنم.

مسئولان حمایت کنند

کوروش ملک یکی از فعالان هتلداری گفت: با شیوع کرونا و کاهش میزان مسافرت و گردشگری، درآمد واحدهای اقامتی مانند هتل‌ها به شدت کاهش یافته است. وی افزود: طی ۱۰ ماه اخیر دو پیک مسافرت در کشور سپری شد که متأسفانه در هیچکدام از فرصت‌ها نتوانستیم فعالیت مناسبی داشته باشیم و تعداد مسافران مراجعه کننده به کمتر از ۱۰ درصد رسید. ملک گفت: کاهش مراسم عروسی و عزا و ممنوعیت برگزاری مراسم سبب شده درآمدها به شدت کاهش یافته و اقساط عقب افتاده لذا ضروری است مدیران مربوطه به شکل‌های گوناگون از این قشر حمایت کنند.

بانک‌ها با مردم همکاری داشته باشند

استاندار گلستان هم در این خصوص اظهار کرد: کسبه و اصناف در شهرهای نارنجی و قرمز با محدودیت فعال بوده و دچار آسیب شده‌اند. هادی حق شناس افزود: در شورای بانک استان و همچنین دوباره به مدیران بانک‌ها تأکید می‌کنم که در زمان محدودیت‌ها، با کسبه همکاری داشته باشند. وی بیان کرد: بانک‌ها حق برداشت از تسهیلات معیشتی و یارانه را نداشته و اگر موردی باشد حتماً به آنها تذکر داده می‌شود.

بخشنامه‌ها را اجرا می‌کنیم

رئیس اداره امورشعب استان گلستان گفت: سیستم بانکی تدابیری را برای ۱۰ شغل زیان دیده از کرونا (حمل و نقل، رستوران‌ها و غیره) در نظر گرفته که آنها در استان اجرایی شده است. عبدالله باقریان لمراسکی افزود: هر مسأله جدیدی که می‌خواهد اتفاق بیفتد باید ستاد کشوری در مورد آن تصمیم گرفته و برای اجرا حتماً به استان‌ها ابلاغ شود. وی بیان کرد: در برخورد با معوقات بانکی، استانی و جزیره‌ای نمی‌توان تصمیم گرفت و آنچه که تاکنون تصمیم گرفته شده توسط سیستم بانکی عملیاتی شده است. با توجه به اینکه احتمال استمرار این بیماری در جامعه همچنان وجود دارد لذا ضروری است نهادهای متولی و سازمان‌های مالی حمایت بیشتری از فعالان اقتصادی در سال جهش تولید داشته و با اعمال سیاست‌های فرصت دوباره برای پویایی بازار را فراهم کنند.