دکتر نازنین حبیبی_خیلی اوقات از اطرافیان شنیده ایم که می خواهند کاری انجام دهند اما اعتماد به نفس انجام آن کار را ندارند یا می گویند فلانی از اعتماد به نفس بالایی برخوردار است.چگونه می شود که یک نفر اعتماد به نفس کافی ندارد اما دیگری از اعتماد به نفس بالایی برخوردار است؟

اعتماد به نفس

همه ی ما یک تصویر ذهنی از چیزی که هستیم،ظاهرمان و این که از چه توانمندی هایی برخوردار هستیم،داریم.این تصویر با گذشت زمان در ذهن ما شکل می گیرد و شروع آن به زمان کودکی ما باز می گردد.بخش عمده ای از تصویر نفس ما به ارتباطاتی که با دیگران داریم و تجربیات ما در زندگی بستگی دارد.این تصویر ذهنی اعتماد به نفس ما را تعیین می کند.اعتماد به نفس یعنی این که ما چقدر احساس ارزشمندی ،دوست داشته شدن و پذیرفته شدن می کنیم.

عدم اعتماد به نفس

عدم اعتماد به نفس ما را از زندگی شاد و هدفمند دور می کند و در یک دور باطلی از اضطراب، شکست و ناامیدی قرار می دهد. وقتی ما توانایی ها و لیاقت های خود را با وجود دارا بودن آن ها باور نداشته باشیم، باعث می شود که نتوانیم از آن ها به درستی بهره ببریم. عدم اعتماد به نفس ریشه در دوران کودکی ما دارد و با علائمی مانند عدم قاطعیت، ناتوانی در ابراز وجود، اضطراب، افسردگی و … خود را نشان می دهد.شیوه های فرزند پروری می تواند در ایجاد و افزایش اعتماد به نفس نقش مهمی داشته باشند. والدینی که فرزندان خود را مقتدرانه تربیت می کنند نه به صورت مستبدانه و نه سهل انگارانه، اعتماد به نفس را در فرزند خود افزایش می دهند.

■ علل عدم اعتماد به نفس

شکست یا طرد شدن های اخیر

جدیدترین مطالعات دانشگاهی صورت گرفته در زمینه ی “شادی در وجود انسان” ثابت کرده که میزان خوشحالی هر فرد،تا حداکثر 40 درصد به رویدادهای اخیر زندگی وی بستگی دارد. برهم خوردن رابطه ی عاطفی، مرگ عزیزان، ازدست دادن شغل و بیماری ها از جمله مواردی هستند که زیانبارترین تاثیرات را در زندگی افراد دارند.

اضطراب اجتماعی

بسیاری از ما از موقعیت هایی که در آن ها مجبور به صحبت با کسانی هستیم که شناختی از آن ها نداریم، دچار اضطراب و نگرانی می شویم. هراس ما از این است که مبادا اطرافیان برداشت منفی از حرف های ما داشته باشند یا مثلا روی رفتارهای ناخوشایند ما متمرکز شوند. همین عوامل باعث می شود تا میزان نگرانی ما افزایش یافته و از فقدان اعتماد به نفس رنج ببریم.

کمال گرائی

بعضی از افراد برای همه ی کارهای خود در زندگی، بالاترین استانداردها را تعیین می کنند. آن ها خود را مجاب کرده اند که باید در همه کارها بهترین و موفق ترین باشند و بهترین چیزها را داشته باشند.

■ نشانه های افراد با اعتماد به نفس پایین

ناتوانی در برقراری ارتباط

این ویژگی که بیشتر در نوجوانان و کودکان دیده می شود،باعث می شود تا فرد از ورود به اجتماع و جمع های خانوادگی و دوستانه خودداری کند.

ناتوانی در نه گفتن یکی دیگر از نشانه هاست که مشکلات زیادی را با خود به همراه می آورد.

ترس از بیان احساسات

افراد با اعتماد به نفس پایین، از توانمندی های خود مطمئن نیستند، بنابراین افرادی که با آن ها برخورد دارند درنظرشان به شدت قدرتمند هستند و برای همین از بیان احساسات خودشان می ترسند.

منزوی شدن

این نشانه خودش را به مرور زمان نشان می دهد.افرادی که اعتماد به نفس ندارند، سعی می کنند در جمع ظاهر نشوند و این در جمع ظاهر نشدن به خاطر ترس از تمسخر و تحقیر شدن است. هم چنین افراد با اعتماد به نفس پایین، به سختی می توانند حرف های خود را به دیگران انتقال دهند و در نتیجه این بیشتر باعث منزوی شدن آن ها می شود.

بروز رفتارهای ناهنجار

برخی افرادی که اعتماد به نفس پایینی دارند، حس می کنند که توسط دیگران نادیده گرفته می شوند و برای این که خود را به دیگران نشان دهند، دست به کارهای نامتعارف می زنند.

افزایش اعتماد به نفس

جدا از مراجعه به روانشناس و استفاده از راهکاری درمانی برای افزایش اعتماد به نفس، خود ما می توانیم با انجام دادن کارهای بسیار ساده ای اعتماد به نفسمان را بالا ببریم.

خودتان را باورکنید

خیلی از افراد با اعتماد به نفس پایین، ایده های خلاقانه ای در ذهنشان دارند که به علت اعتماد به نفس پایین آن را در خود بروز نمی دهند. خودتان را باور داشته باشید و از بیان ایده هایتان نترسید. خیلی از افراد موفق ایده هایی داشته اند که در ابتدا دیگران آن را احمقانه می خواندند.

ورزش کنید

به هیچ عنوان نقش ورزش در زندگی تان را دست کم نگیرید. ورزش علاوه برکمک کردن به تناسب اندام شما، باعث بهبود وضع سلامت تان می شود که این خود باعث افزایش هوشیاری و سرعت عکس العمل در روابط انسانی، پیروزی های بیشتر و درنتیجه اعتماد به نفس بالاتر می شود.

از شکست هایتان،یاد بگیرید

افراد با اعتماد به نفس پایین ممکن است بگویند که تجربه ها و شکست های پی درپی قبلی باعث کاهش اعتماد به نفس آن ها شده است اما خیلی مهم است که از شکست هایمان درس بگیریم و در تجارب بعدی استفاده کنیم. این گونه احتمال شکست ما کم تر می شود و در نتیجه اعتماد به نفس ما افزایش می یابد.

با ترس های خود روبه رو شوید

فرار از ترس هایتان، فقط شما را به آن ها نزدیک تر می کند. سعی کنید با ترس هایتان مواجه شوید و مطمئن باشید ترس هایتان به آن وحشتناکی که شما فکر می کنید نیستند.مهارت های ارتباطی خود را گسترش دهیداین نکته مهم است که بدانیم خود باوری و اعتماد به نفس بالا ارتباط تنگاتنگی با ارتباط با دیگران دارد

.

از طرد شدن نترسید

خیلی از افراد به خاطر این که ترس از طرد شدن دارند،اعتماد به نفس پایینی پیدا کرده و در نتیجه تن به هر خواسته ای می دهند. خودتان باشید و کاری که فکر می کنید درست است را انجام دهید. همیشه کسانی هستند که لازم نباشد خود را برای بودن با آن ها عوض کنید و به خاطر خودتان بودن، طردتان نمی کنند.

توقعات خود را کاهش دهید

یکی از مشکلاتی که افراد کمال گرا با آن مواجه هستند این است که همیشه می خواهند عالی باشند. و برای همین یا کار عالی را انجام می دهند یا اصلا کاری نمی کنند.در نهایت، در کنار این راهکارها، بهتر است به یک  مشاور یا رواشناس مراجعه کرده تا اعتماد به نفس پایین شما را ریشه یابی نموده و علل اصلی آن را کشف و برطرف کنید.