آیا کرونا مانعی برای رشد فرهنگی است؟


یاددداشت اول |

■  با مسوولیت سردبیر

بیش از یکسال است که از شیوع ویروس کورونا در کشور می گذرد در طی این مدت بسیاری از اوقات امیدوار و گاه گاهی نیز از رفتن این میهمان ناخوانده نا امید شده ایم. درس و دانشگاهها نیمه تعطیل و کنسرت ها و گالری ها و مراکز فرهنگی هم یا تعطیل اند یا کم کار.

حالا این پرسش پیش می آید که آیا شرایط بحرانی مانند همین شیوع ویروس کورونا مانع رشد فرهنگی است؟ناصر فکوهی در کتاب صد و یک پرسش از فرهنگ می نویسد: قرن بیستم از هر لحاظ که در نظر بگیریم یکی از بحرانی ترین قرون تاریخ شناخته شده ی انسان به شمار می رود.

این قرن، قرن انقلاب ها، شورش ها، ایدئولوژی های تندروانه، کشتارهای جمعی، جنگ های بزرگ جهانی و جنگ های بی پایان منطقه ای و تنش های قومی و محلی بوده است.

با این همه آیا می توان قرن بیستم را قرن سقوط یا رکود فرهنگ نامید؟ در حوزه های مختلف فرهنگی، ادبیات، شعر، سینما، معماری و غیره باز هم قرن بیستم یکی از استنادهای تاریخ بشریت بوده است.اگر فرض را بر آن بگیریم که این قرن، قرنی بحرانی بوده است پس چگونه می توان رشد فرهنگ را در آن تا به این حد توجیه کرد؟هنرمندان و نویسندگان بزرگی چون موتزارت، بتهوون، ون گوک، کافکا و بسیاری دیگر از هنرمندان این قرن که موقعیت های حاد اجتماعی و شرایط ناگوار را تجربه کردند شاید اگر در این موقعیت نبودند ما هرگز شاهد خلق شاهکارهای فرهنگی آنها نمی بودیم.در واقع دردمندی، سختی و بحران  گاهی می تواند موجب شکوفایی شود و زمینه ی بروز و ظهور بزرگانی همچون بتهوون را پدید بیاورد.در این دوران سختی کورونا، به جای هراسیدن و به گوشه ای خزیدن و به امید آینده ای نامعلوم دست از کار و تلاش کشیدن بهتر است همزیستی با این میهمان ناخوانده را بیاموزیم و با رعایت هر آنچه که باید امیدوار باشیم که پس از پشت سر گذراندن این دوران سخت، شاهد خلق شاهکارهای فرهنگی در این عصر کورونایی باشیم.