■ عظیم  قرنجیک

انتخابات به عنوان یکی از مولفه های دموکراسی و یکی از ساز و کارهای با کیفیت، تثبیت و نهادینه کردن جامعه مدنی است. و نیز از عوامل موثر برای تاسیس گفتمان، مشارکت سیاسی و توسعه و تعمیق فرهنگ سیاسی در یک جامعه دموکراتیک محسوب می گردد. آنچه که به عنوان مطلع مقال یاد کرده ایم، انتخابات بمثابه یک نهاد مدرن بوده و نمونه های آرمانی و ایده آلی مقوله است که تحقق آن در کشور ما در حالت رئال و ایده آلی این مقوله، در وضعیت واقعاً موجود، با مسائل و مشکلات خاص خود مواجه است. انتخابات واقعی و مبتنی بر اصول دموکراتیک، البته که کارکردهای خاص خود را دارد، این که تولید رضایت عامه کرده و باعث ایجاد حس مشارکت جمعی و تعلق اجتماعی و...  شده و موجب حس تعلق به مکان، شهر و روستا و تعلق به منطقه، استان و میهن می شود، این موارد از موضوعات مهمی در یک جامعه پویا و سرزنده است. شخصی که آزادانه و بدون اعمال نظرهای خاص و مهندسی شده ای، فرد شایسته، مورد اعتماد و با تخصص و تجربه ی فعال، پیگیر امور مردمی و حامی و حافظ منافع مردم و جامعه را به عنوان نماینده خود در شهر و روستا و ... انتخاب می کند، یک حس تعلق اجتماعی پیدا می کند و به نوعی یک امید اجتماعی برایش ایجاد می شود و امیدوار می شود که مسائل و مشکلات شهر و روستایش و... بطور رضایت بخشی، قانونمندانه و با رویکرد عقلانی و جمعی، پیگیری و حل و فصل و رفع و رجوع خواهد شد و این مانع فرسایش سرمایه های اجتماعی  که در وضع موجودش دائماً در حال متزاید است، خواهد شد. این خود باعث  همدلی و انسجام اجتماعی گشته و به نوعی حسی از گسست ا زفردیت ها و تمایل و ایجاد حس " ما " بودن را شکل می دهد. نهاد شوراهای شهر و روستا، یک نوع ساختار و نهاد اجتماعی مدرن است و در بستر این نهاد اجتماعی، البته در شکل پویای خود، نقش های اجتماعی ایجاد شده و باعث نظم اجتماعی شده و بدین سان جلوی بسیاری از ناملایمات و تنش های اجتماعی گرفته می شود و هزینه های مرتبط بر این تنش ها و ناملایمات را کاهش و نهایتاً آرامش و امنیت اجتماعی بیشتری را فراهم می کند. اگر مردم احساس کنند که نمایندگان واقعی شان بر مصدر کارند و اگر این انتخابات، بصورتی آزاد چه به لحاظ انتخاب کردن نمایندگان و چه به جهت خود را در معرض انتخاب شدن قراردادن نامزدها  به روال قانونی و واقعی صورت گیرد و صلاحیت نامزدها، قانونمندانه بررسی شود، این نهاد انتخابات، کارکرد واقعی و دموکراتیک خودش را پیدا کرده، به قولی قدرت انعطاف پذیری و تاب آوری مردم را نیز بیشتر می کند. انتخابات آزاد، یکی از استانداردهای کفِ دموکراسی و به عبارتی، بخشی از آن است، نه کل مقوله دموکراسی.  انتخابات عموماً، یکی از عوامل تضمین کننده کیفیت سیاسی، در کنار سایر کیفیت هاست و از این طریق است که سایرکیفیت ها اعم از اقتصادی، زیست محیطی، اجتماعی و فرهنگی و... بالاتر می رود. این البته به شمولیت انتخاب ها هم بستگی دارد و این که نمایندگان و اعضای شوراهای شهر و روستا، تا چه میزانی از شمولیت  به لحاظ تخصص وتجربه و نمایندگی همه جریانهای فکری جامعه و... برخوردار است تا اثربخشی بیشتری داشته باشد. قاعده این است که هرچه شمولیت انتخابات بیشتر باشد و با نظارتها و مهندسی های بی مورد مخدوش نشود، امید برای تولید رضایت اجتماعی بیشتر و بالاتر خواهد بود. انتخابات واقعی، یکی از موجبات تعادل و چرخش قدرت و توان مردمی بوده و دایره نفوذ صاحبان " زر و زور و تزویر " را محدود و محورو نوک پیکان خطاها را به طرف صفر بر می گرداند. مردم یک شهر و روستا به نتایج کارکردها و خروجی عملکرد دوره ای نمایندگان منتخب شان، میزان اثربخشی آن را در جهت توسعه و آبادانی شهر و روستایشان نگاه می کنند و براساس آنها در دوره های آتی، تجدیدنظر و تصمیم گیری می کنند و هر دوره نسبت به دوره قبل، فارغ از انتخاب های احساسی مبتنی بر قوم و طایفه و ...، با در نظرداشت رشد و توسعه پایدارتر کلیت شهر و روستایشان، گام های موثرتری بسوی انتخاب های منطقی تر و اصولی تر برمی دارند.