انسان‌های جویای دانش


یادداشت |

 

■  شمیم شاه‌ دادی

انسان ‌ها در کسب علم به دو دسته تقسیم می‌شوند:برخی دوستداراندانش هستند و برخی دیگر، عقده علم دارند. آنانی که عاشقانه برای شنا در اقیانوس علم تلاش می‌کنند، هیچ‌گاه از دانش سیر نمی‌شوند؛ با این که غرق در علم هستند، باز هم به دنبال آگاهی می‌روند؛ چنین انسان‌ هایی هیچگاه به علمی که دارند، مغرور نخواهند شد و خود را برتر از دیگری نخواهند دانست؛ اما امان از انسان هایی که عقده دانش دارند. چنین افرادی با کوچکترین علمی که به دست می‌آورند، خود را خدای دانش می‌دانند و به ساحل غرور پناه می‌برند و دست از شنا در اقیانوس علم بر می‌دارند؛ چرا که فکر می‌کنند قطرات علم همواره بر روی بدنشان خواهد ماند و غافل‌اند از اینکه آفتاب ساحل غرور، این قطرات دانش را برای همیشه نابود می‌سازد؛ به همین سبب است که انسان ‌های دوستدار علم، هیچگاه از شنا کردن در اقیانوس دانش دست بر نمی‌دارند. به عبارت دیگر دوستداران دانش با اینکه همواره علم کسب می‌کنند، باز هم به خود مغرور نشده و یک لحظه هم از کسب دانش دست بر نمی‌دارند؛ چنین انسان‌هایی به این علت که کاملاً با دانش روبرو شده‌اند، آگاهند که دانش، چون درختی پر از شاخ و برگ است که هیچگاه به انتها نمی‌رسد. به قول حکیم ابوالقاسم فردوسی: 

«زهر دانشی چون سخن بشنوی/ از آموختن یک زمان نغنوی 

چو دیدار یابی به شاه سخن/ بدانی که دانش نیاید به بن»