دور از زن و فرزند در گرمای طاقت فرسای بیابان و سرمای استخوان‌سوز کوهستان مشغول دفاع از مواهب طبیعی این سرزمین هستند و بدون هراس از مرگ و رویارویی با شکارچیان غیرقانونی، با سینه ستبر و دستان خالی برای نجات جان حتی یک سنجاب هم به آب و آتش می‌زنند تا محیط زیست و طبیعت را حفظ کنند. به گزارش ایرنا، کیلومترها دور از جوامع مسکونی و هیاهوی شبکه‌های اجتماعی و اینترنت، محیط بانان مشغول انجام وظیفه هستند تا از تجاوز و دست اندازی برخی سودجو به حیات وحش جلوگیری کرده و یا از سرعت نابودی و انقراض برخی گونه ها بکاهند. با وجود اهمیت شغل محیط بانی و برخی وعده های مسوولان در ضرورت رسیدگی به آنان، محیط بانان برای حفظ و نگهداری محیط از خطر دست اندازی، یار و یاوری ندارند و فقط زمانی که خبر شهادت یک محیط بان به گوش می رسد اندکی از نگاه رسانه ها و مردم به سمت آنان جلب می شود اما چندی بعد و با فروکش کردن ماجرا دوباره همان آش است و همان کاسه ! محیط بانان دیگر پذیرفته اند که فقط زمانی که خون آن ها در دفاع از طبیعت این سرزمین بر زمین می‌ریزد طرفدار پیدا می کنند و رسانه ها و مسوولان برای آن ها دلسوزی می کنند اما این نگاه ها دوام زیادی ندارد. در آخرین نمونه از تجاوز به حریم محیط زیست در ۱۶ فروردین امسال ۲ محیط بان زنجانی پس از حمله چند متجاوز به شهادت رسیدند و پس از آن ضرورت رفع مشکلات محیط بانان مطرح شد اما چندی بعد زبانه آتش این خیرخواهی فروکش کرد و محیط بانان ماندند و کوهی از مشکلات. محیط بان ماند و کوهنوردی در برف سنگین کوهستان، محیط بان ماند و باتلاق نوردی در تالاب ، محیط بان ماند و صحرا نوردی در بیابان و محیط بان ماند و محیط بانی با دست خالی. 

تنگناهای اقتصادی ناشی از حقوق اندک در کنار کمبود نیروی انسانی و تجهیزات روزآمد و بازدارنده نبودن قوانین از جمله چالش های محیط بانان ایران است. بسیاری از محیط بانان به سبب شرایط خاص خدمت دچار بیماریهای عدیده ای هستند که مهمترین آن بیماری‌های ساختاری و فیزیکی است که بخاطر ساعت های طولانی پیاده روی، سوارکاری، موتورسواری و رانندگی ایجاد شده است. بسیاری از محیط بانان به سبب شیفت های طولانی مدت و دوری زیاد از خانواده، گرفتار مشکلات خانوادگی، طلاق و فروپاشی بنیان خانواده شده اند اما همواره کوشیده اند در پاسداشت طبیعت و انجام وظیفه دچار غفلت نشده و کوتاهی نکنند. ۱۵ شبانه‌روز کار مستمر در کوه، بیابان، دشت و دریا و دور از خانواده و با حقوق‌های پایین فقط بخشی از چالش های شغل محیط بانی است که تاکنون حل نشده است. در حالی‌که در تمام یگان های حفاظت سازمان های مختلف در ازای ۲۴ ساعت خدمت شبانه روزی ۴۸ ساعت استراحت در نظر گرفته می شود در سازمان محیط زیست بر خلاف قوانین و مقررات سازمان استخدامی، از دادن استراحت به محیط بانان پرهیز می کنند و با بهانه کمبود نیرو به ازای ۱۵ شبانه روز خدمت، ۱۵ روز استراحت می دهند و هیچ مبلغ و یا حقوقی بابت این کار زیاد به آنان پرداخت نمی شود. بیشتر محیط‌بانان برای گذران با شرافت زندگی راهی جز انجام شغل دوم در زمان استراحت ندارند تا با درآمد ناشی از آن از ایستادن چرخ معاش زندگی خود جلوگیری کنند.ضعف شدید سخت افزاری محیط بانان از دیگر مشکلات این شغل است. محیط بانان علاوه بر تحمل رنج و سختی های شغل خود باید با افراد شرور و مجهز به اسلحه نظامی هم مبارزه کنند و گویا هیچ راهی برای دفاع از خود هم ندارند. خودروهای فرسوده و مستهلک در مقابل ادوات به روز شده شکارچیان غیرمجاز یکی از این مشکلات است که برخورد با متجاوزین و حفظ طبیعت و حیات وحش را دشوار و در برخی موارد ناممکن کرده است. محیط بان برای حفظ جان خود مجبور است جلیقه ضد گلوله هشت کیلویی را بر تن کند، کوله پشتی ۲۰ کیلویی مایحتاج و آذوقه چند شبانه روزی را به دوش بگیرد و سلاح سازمانی چند کیلویی حمل کند و به مصاف شکارچی غیرمجاز برود. مشکلات شدید در بخش حقوقی آنچنان است که تکلیف محیط بان معلوم نیست چرا که متجاوز به محیط بان شلیک می کند اما در مقابل محیط بان حتی برای دفاع از خود هم به راحتی نمی تواند از سلاح استفاده کند. در حال حاضر بیش از پنج محیط‌بان که در جدال نابرابر با شکارچیان غیرمجاز و برای دفاع از جان خود مرتکب قتل شده اند در انتظار اجرای حکم قصاص هستند. تاکنون ۱۴۷ محیط بان ایرانی جان خود را برای پاسداشت طبیعت از دست داده اند که حکم شهادت ۴۲ نفر احراز شده و پرونده بیش از ۱۰۰ نفر دیگر یا راکد مانده یا هنوز مورد تایید قرار نگرفته است. هر چند بر اساس قانون برای محیط بانان اسلحه سازمانی پیش بینی شده و در شرایط ضروری امکان بکارگیری از آن امکان‌پذیر است اما ضعف در قوانین موجود چنان است که اغلب محیط بانان برای در امان ماندن از گزند تبعات بکارگیری سلاح ترجیح می‌دهند که از آن استفاده نکنند. طی سال های اخیر پویش های متفاوتی در دفاع از محیط زیست و محیط بان شکل گرفت اما همگی یک وجه مشترک داشتند و آن هم کوتاه بودن عمر آنان است. حمایت از محیط بان و طبیعت به نمادی برای روشنفکری تبدیل شده و آحاد مختلف جامعه تلاش می کنند با گرفتن یک عکس یا انتشار متنی مرتبط با حیات وحش و طبیعت، خود را مدافع و سینه چاک محیط زیست نشان دهند حال آنکه دغدغه و شناختی از مشکلات محیط بانان ندارند. یحیی شاهکوه محلی و تاج محمد باشقره محیط بانان شهید استان گلستان هستند که در درگیری با شکارچیان غیر مجاز به شهادت رسیدند.