ادب و تربیت


کودک و نوجوان |

 

رکسانا سادات حسینی. پایه یازدهم

گلی‌ خوش ‌بوی‌ در حمام‌ روزی

رسید از دست‌ محبوبی‌ به‌ دستم‌

بدو گفتم‌ که‌ مشکی‌ يا عبیری

‌كه‌ از بوي‌ دل‌آويز تو مستم‌

بگفتا من‌ گِلی‌ ناچيز بودم

‌ولیكن‌ مدتی‌ با گُل‌ نشستم‌

کمال‌ هم‌نشين‌ در من‌ اثر کرد

وگرنه‌ من‌ همان‌ خاکم‌ که‌ هستم

شاعران چه در گذشته، چه در حال، همگی در باب ادب و تربیت اشعار و متون بسیاری سروده و نوشته‌اند. در باب ادب هرچه بخواهیم بگوییم کم است. گویی بسیاری چیزها را نگفته ایم. حال داشته باشیم نقل قولی از سعدی در باب تاثیر همنشینی با افراد: پسر نوح با بدان بنشست/ خاندان نبوّتش گم شد/ سگ اصحاب کهف روزی چند/ پی نیکان گرفت و مردم شد». سعدی در این ابیات اشاره به پرهیز از همنشینی با افراد بد و نادان را کرده است، چون این افراد رفته رفته می‌توانند رفتار فرد دیگر را همانند خودشان در آورند. مولانای جان نیز در باب ادب داشتن و سکوت کردن فرمود: «من پشیمان گشتم این گفتن چه بود؟/ لیک چون گفتم پشیمانی چه سود؟/ نکته ای کآن جست ناگه از زبان/ همچو تیری دان که آن جست از کمان».

در اشعار بالا می توانیم اهمیت سکوت کردن را آشکارا متوجه شویم. در واقع منظور شاعران از سکوت کردن مطلق نیست. ما در اشعار نظامی  نیز می بینیم که بیان می کند: «کم گوی و گزیده گوی چون دُر/ تا ز اندک تو‌‌ جهان شود پر» یعنی سخن بگو اما کوتاه و درست و مناسب. پایان سخن اینکه: ادب ضروری است، در حفظ آن کوشا باشیم. چه کودک و چه بزرگسال، حتی هنگام عصبانیت هم باید ادب خود را حفظ کنیم.