سیل در کمین ما هم نشسته است
یاددداشت اول |
■ با مسولییت سردبیر
وقوع سيل در استان در سال های اخیر هم موجب فرسايش شديد سطح حوزه آبخيز و مسير رودخانه ها شده و هم خسارات بسیاری به جاده ها، تاسيسات، پلها، كانال های انتقال آب، اراضی كشاورزی و مناطق مسكونی به خصوص در حاشیه رودخانه ها وارد کرده است.
اما علل و عوامل وقوع سیل های مخرب چیست و راه حل مقابله با آن کدام است؟
مساله این است که بهره برداری نامناسب و بیش از حد از منابع طبیعی، تعادل زیست بوم های مرتع را بر هم زده است، از بین رفتن پوشش گیاهی و بیابانی شدن اراضی، تشدید خشکسالی، رانش زمین و فرسایش خاک همه و همه حاصل بی تدبیری ها و بی توجهی ها به عرصه های طبیعی است که امروز با بالارفتن آمار وقوع سیل خودش را نشان داده است. مدیران غیر متخصص، کم دانش و ناتوان نتوانستند یک الگوی مناسب در بهره برداری از عرصه های طبیعی ترسیم کنند و نتیجه این شد که امروز توان منابع طبیعی استان روز به روز در حال کاهش و خسارت های ناشی از آنها در حال افزایش است.بهترین راه مقابله با این مخاطرات و جلوگیری از تخریب بسیاری از زیرساخت ها و عرصه های طبیعی، آبخیزداری و اعمال مدیریت جامع حوزه آبخیز است و برای تحقق این امر نیاز به تغییر نگرش مدیران و سیاستگذاران داریم به گونه ای که راهبرد پیشگیری، تفکر سیستمی و مدیریت جامع آبخیز را در پیش گرفته و براساس آن عمل کنند.
دخل و تصرف غيرمجاز در بستر و حريم رودخانه و مسيل ها واحداث سازه های تقاطعی نظير پل و جاده بر روی رودخانه ها بدون توجه به اندازه ی مجرای رودخانه و ظرفیت آن اقدامات نادرستی بوده که در سال های گذشته در سایه ی غفلت مدیران به وفور انجام شده تا امروز شاهد چنین وضعیتی باشیم. سیل مخرب چند روز گذشته در کلیبرآذربایجان شرقی زنگ هشداری است برای همه تا از یاد نبریم که سیل همچنان در کمین ما هم نشسته است.در صورت تداوم این شرایط و چرای مفرط مراتع، بهره برداری غيراصولی از جنگل ها، ساخت و ساز جاده ها و تأسيسات نامناسب و درصورت استمراركشاورزی غيراصولی یقین بدانیم اراضی بالادست حوزه های آبخيز بیش از پیش تعادل طبيعی خود را از دست خواهند داد و آن وقت وقوع سيلاب های مخرب دور از انتظار نخواهد بود.