نقش و جایگاه واقعی تشکل ها در آبزی پروری
یادداشت |
■ رائین عبادیان
آبزی پروری نوین، یک فعالیت تمام عیار اقتصادیست و شرط حیات هر فعالیت اقتصادی، فراهم بودن شرایط و ابزار لازم برای توسعه پایدار آنست.
از آنجاییکه فعالیت های آبزی پروری، بدلیل سروکار داشتن با طبیعت و موجودات زنده، محدودیت منابع و آسیب پذیری محصولات، جزء پرمخاطره ترین بخشهای اقتصادی هستند لذا رعایت قواعد و اصول متعارف اقتصادی در آنها از اهمیت مضاعف و فوقالعاده ای برخورداراست.
بطورکلی فعالیت پایدار در حوزه آبزی پروری، علاوه بر موارد عام، دارای شاخصها و مؤلفههای شناخته شده ایست که مهمترین آنها عبارتند از:
بازار محوری و هدفمندی تولید
تحقیقات میدانی و دانش فنی روزآمد
مکانیزاسیون و تجهیزات پیشرفته
شاخصهای بهرهوری و بهای تمام شده
مدیریت مصرف منابع تجدیدپذیر
زنجیرههای تأمین و تولید
منابع مالی و مدیریت اقتصادی.
با توجه به اینکه در کشور ما، عمدهی فعالیتهای آبزی پروری در زیربخشهای مختلف بصورت خرده مالکی اداره میشوند لذا تأمین بخش مهمی از ملزومات فوقالذکر توسط یک یا چند واحد تولیدی، قابل تحقق و دستیابی نبوده به همین علت، آبزی پروری اقتصادی و افزایش تشکیل سرمایه مادی و انسانی که لازمه توسعه پایدار آبزی پروری است همواره با چالش اساسی روبرو بوده و هست.
از این رو، توفیقات واقعی در اقتصاد آبزی پروری، در درجه اول نیازمند نهادها و بنگاههای اقتصادیست که بتوانند با یکپارچه سازی فعالیت ها (همراه با حفظ مالکیت ها) نسبت به سازماندهی و هدایت کلان واحدهای تولیدی به سمت بهرهوری و ایجاد ارزش افزوده مستمر، تلاش کنند.
حقیقت اینست که تشکلهای بخش آبزی پروری ،اساساَ برای نیل به چنین اهدافی شکل میگیرند و چنانچه نتوانند با رویکرد عملگرایانه و اقدامات گام به گام، در جهت اینگونه نهادسازی ها در حوزه فعالیت خود حرکت کنند، عملاَ ضرورت وجودی خود را از دست داده و هرگز با اقبال فعالان و بهرهبرداران بخش، مواجه نخواهندشد.اگرچه رسیدن به شاخصهای برتر کشورهای صاحب سبک در بخش آبزی پروری، نیازمند تحولات اساسی در ساختارهای کلان اجتماعی و اقتصادی است اما تجربه جهانی به ما میگوید؛ تا زمانیکه فعالان بخش خصوصی، بعنوان مالکان اعظم سرمایههای آبزی پروری، کماکان بصورت سنتی و غیراقتصادی به کار خود ادامه دهند و نسبت به ایجاد کانونهای هم افزایی نظیر هولدینگها و زنجیرهها بی تفاوت باشند، مطمئنّاَ با هیچ نسخه جادویی اعم از دولتی و غیردولتی به نتایج پایدار دست نخواهند یافت.
بطور خلاصه امروزه آبزی پروری ما، بیش از هر زمان دیگری، به جای حزب و گروه و انجمن و... به تشکلهای نهادساز و عملگرا (حتی در اندازههای کوچک و فارغ از غوغاگری و عناوین رنگارنگ) برای گذار از کالبد سنتی به سیستم هدفمند اقتصادی نیاز دارد.
■ نایب رئیس شرکت تعاونی
پرورش دهندگان ماهیان
گرمابی مازندران