برآیندها نشان می‌دهد سرانه مصرف ریلی در کشور و استان گلستان با توجه به مزیت آن در صرفه‌جویی سوخت، مصرف انرژی پایین، کاهش تلفات، آلودگی کمتر و ایمنی بیشتر، ناچیز است که به تاکید کارشناسان برای پویاترشدن شبکه ریلی در اقتصاد باید برنامه‌ریزی ویژه ای صورت گیرد. به گزارش ایرنا، کارشناسان حوزه حمل و نقل معتقدند که طی سالیان اخیر شبکه ریلی کشور به سبب تعلل در اجرای برخی از سیاست های حمایتی نتوانسته به جایگاه واقعی خود در ترانزیت کالا و جابجایی مسافر در کشور دست پیدا کند؛ موضوعی که متخصصان حوزه ریلی انتظار دارند در دولت سیزدهم به طور ویژه به آن پرداخته شود و سهم و اثرگذاری شبکه ریلی در اقتصاد کشور پویاتر گردد. بر اساس اطلاعات موجود بسیاری از شعارهای دولتمردان دولت قبل در حمایت از راه آهن روی کاغذ باقی ماند در حالیکه اجرای بخشی از سیاست های ترسیمی و وعده های داده شده می توانست تحولی اساسی ایجاد کند به طور مثال بر اساس برنامه ششم توسعه باید ۳۰ درصد حمل بار و مسافر از طریق مسیر ریلی جابجا می شد که این مقدار در زمان حاضر به ۱۰ درصد هم نمی رسد. محدویت های حمل و نقل دریایی به سبب ناچیز بودن شبکه های آبی و ضریب پایین ایمنی در سفرهای جاده‌ای سبب شده تا در کشورهای توسعه یافته و پیشرفته توسعه شبکه های ریلی و افزایش امکانات این بخش به عنوان یک حمل و نقل ایمن ارزان و مطمئن در دستور کار دولت‌ها قرار بگیرد به طوری که بر اساس گزارشات بین المللی،کشور های توسعه یافته و پیشرفته سرانه مصرف سالانه سفر ریلی خود را هر ساله افزایش داده اند اما این سرانه در ایران بسیار ناچیز است. بر اساس آمار های موجود سرانه مصرف سالانه سفر ریلی در بریتانیا و استرالیا به رقمی معادل ۳۰ تا ۴۰ درصد سفرها می رسد. مدیران حوزه راه آهن معتقدند که شبکه ریلی کشور می‌تواند بسیاری از دغدغه های اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی کشور را برطرف کند که لازمه تحقق آن در ابتدای کار آن است که رغبت مردم برای استفاده از مسیرهای ریلی افزایش یابد.

مزیت استفاده از شبکه ریلی بسیار است

مدیرکل راه آهن شمال شرق ۲ کشور در همین ارتباط اظهارداشت: استفاده از حمل‌ و نقل ریلی مزیت های پرشماری به همراه دارد که از آن جمله می توان به  مصرف انرژی پایین، صرفه‌جویی در مصرف سوخت و کاهش تلفات، آلودگی کمتر و ایمنی بالا شاره کرد. محسن اعتماد ادامه داد:  ثمرات بسط صنعت ریلی در حوزه های اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی بسیار مشهود است. وی ادامه داد: برای توسعه پایدار کشور حفظ سرمایه‌های اجتماعی به عنوان نخستین اصل باید مد نظر مدیران و مسوولان باشد. اعتماد گفت: میزان تصادف و تلفات ناشی از حوادث ریلی نسبت به سایر مسیرها ناچیز و حداقل است یعنی بجای آنکه یک نیروی ماهر و متخصص را در حوادث جاده ای از دست دهیم می توانیم با گرایش مردم و نخبگان به استفاده از مسیر ریلی خسارت های اینچنینی را به حداقل برسانیم و سرمایه های اجتماعی را حفظ کنیم. وی به تراز بالای اشتغالزایی در ریلی اشاره  و اضافه کرد:‌ گسترش یک کیلومتر شبکه ریلی و یا جایجایی یک تن بار از طریق شبکه های ریلی اشغال آفرینی بیشتری نسبت به سایر حوزه های حمل و نقل به ویژه جاده ای ایجاد می کند که این موضوع در زمانی که اشتغال و کارآفرینی به یکی از اهداف کلان کشور تبدیل شده ،‌ موضوعی مهم و قابل توجه است.

کاهش آلایندگی و اشتغالزایی بالا

اعتماد ادامه داد: آلایندگی زیست محیطی مسیرهای ریلی نسبت به سایر راه های مواصلاتی بسیار ناچیز و بر اساس برآوردهای جهانی کمتر از یک بیستم مسیرهای جاده ای است که این مولفه هم امتیاز مهمی برای شبکه ریلی محسوب می شود. وی افزود: با وجود آنکه بر اساس برنامه ششم توسعه باید ۳۰ درصد حمل بار و مسافر از طریق مسیر ریلی جابجا شود این مقدار در زمان حاضر به ۱۰ درصد هم نمی رسد. مدیرکل راه آهن شمال شرق ۲ کشور گفت: بسیاری از شعارهای دولتمردان قبل در حمایت از راه آهن روی کاغذ باقی ماند در حالی که اجرای بخشی از سیاست های ترسیمی و وعده های داده شده می توانست تحولی اساسی ایجاد کند. اعتماد تصریح کرد:‌ برای آنکه رغبت و اشتیاق مردم را برای استفاده از راه آهن افزایش دهیم باید دست یاری به سوی سرمایه گذاران بخش خصوصی دراز کنیم چرا که ورود سرمایه گذار خصوصی و تسهیل سازی برای توسعه زیر ساخت ها می تواند موجب بهبود خدمات در بخش ریلی شود. وی اضافه کرد:‌ یکی از دلایلی که مردم رغبت چندانی به استفاده از راه آهن ندارند سرعت جابجایی از طریق مسیرهای ریلی است. وی به عنوان نمونه به راه آهن گرگان - تهران اشاره کرد و گفت: بخشی از این مسیر دارای ریل های فرسوده است که امکان تردد قطار با سرعت بالا در آن فراهم نیست که اگر یارانه دولت از بخش ریلی تزریق شود و سرعت‌گیرها و دست اندازهای اداری را از جلوی پای سرمایه گذاران برداریم می شود ناوگان ریلی جدید اضافه و خدمات بهتر به مشتریان ارایه کرد. اعتماد بیان کرد:‌ هر چقدر بتوانیم ایمنی،‌ سرعت و خدمات مطلوبتری برای مسافران ریلی ایجاد کنیم جذب مردم در استفاده از راه آهن بیشتر می شود و افزایش رغبت مردم به راه آهن در سطح کلان ضمن صیانت از سرمایه‌های اجتماعی، جلوگیری از اتلاف انرژی و سوخت، حفظ محیط زیست و کاهش آلودگی موجب افزایش رونق اقتصادی در کشور می شود.  مدیرکل راه آهن شمال شرق ۲ کشور تصریح کرد:‌  در سال های اخیر بی مهری های زیادی به حوزه حمل و نقل ریلی شده و بسیاری از وعده ها و حمایت از این بخش محقق نشده در حالی که کوچک ترین مساعدت به این بخش به یقین با بالاترین بهره دهی همراه می شود.

کاهش ۷ برابری مصرف سوخت و ۵۰ برابری ایمنی بیشتر

فاطمه احمدی یکی از کارشناسان حوزه حمل و نقل ریلی افزود: استفاده از راه آهن مزیت بسیاری دارد که از آن جمله می توان به ظرفیت جابجایی بالاتر، رفاه و راحتی بیشتر، صرفه اقتصادی بالا، کاهش هفت برابری مصرف سوخت، ۵۰ برابر ایمنی بیشتر، ۲۰ برابر آلودگی کمتر (به ازای هر تن بار) اشاره کر که این مسیر حمل و نقل را نسبت به  نسبت جاده‌ای و در برخی موارد حمل و نقل هوایی در جایگاه بالاتری قرار می دهد. احمدی با توضیح اینکه در استان‌های شمالی با تراکم جمعیت زیاد راه آهن مفید است، افزود: مردم شرق گلستان شامل شهرستان‌هایی کلاله، مراوه‌تپه رامیان، آزادشهر و علی آبادکتول از نعمت راه آهن محروم هستند و با احداث این خط می‌توانند برای تردد بین شهری از آن استفاده کنند و سالانه جلوی هزاران واقع تصادف مرگبار در این مسیرها گرفته شود. وی اظهارداشت: ‌برای آنکه مردم به استفاده از راه آهن ترغیب شوند باید دولت با ارایه یارانه قیمت تمام شده سفرهای ریلی را کاهش دهد و از سوی دیگر خدمات و سرعت تردد در بخش ریلی را هم بیشتر کند که این امر در دراز مدت برای کشور ثمرات اقتصادی و اجتماعی پرشماری دارد. سرپرست شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقل گلستان گفت:‌ قیمت تمام شده مسیرهای ریلی و زمینی بر اساس پارامترهای(مقدار معلوم و مشخص) مختلف جغرافیایی نظیر دشت یا کوهستانی بودن، مسطح یا پر شیب بودن، تعداد پل‌ها و آبرو ها متغیر است اما به طور میانگین در یک کیلومتر بزرگراه ۱۰۰ تا ۱۵۰ میلیارد ریال اعتبار نیاز است. علی رفیع نژاد ادامه داد: مسیر ریلی نسبت به سایر راه های مرسوم مزیت های مشهودی دارد که در صورت معرفی و تبلیغات مطلوب می تواند سهم بیشتری در حمل و نقل کشور ایفا کند. وی اظهارداشت: مسیرهای ریلی نسبت به سایر مسیرها از نظم و زمان دقیق تری برخوردار است که اگر دسترسی مردم به مسیرهای ریلی تسهیل شود، این مسیرها جاذبه های زیادی برای جذب مسافر دارند که از آن جمله می توان به هزینه پایین آن اشاره کرد.

فراهم کردن بستر دسترسی آسان به شبکه ریلی

وی ادامه داد: در زمان حاضر مسیر ریلی گرگان - فیروزکوه از مسافران ثابتی برخوردار است که به سبب نظم مناسب و قیمت اندک بلیط سالهاست از راه آهن برای تردد استفاده می کنند و این امر بیانگر آن است که در صورت سهولت در دسترسی به ریل، مردم مشتاق به استفاده از راه آهن هستند. رفیع نژاد گفت:‌ بروزرسانی تجهیزات ریلی و افزایش سرعت تردد ریلی نقش بسزایی در افزایش رغبت مردم در استفاده از مسیر ریلی دارد. به گفته مسوولان امر ایجاد سه هزار و ۳۰۰ کیلومتر خطوط شبکه ریلی برای کشور دستور کار قرار دارد که تا پایان سال آینده یک‌هزار کیلومتر از این برنامه در شبکه ریلی محقق می‌شود. به گفته مسوولان شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقل کشور ایجاد ۶ هزار کیلومتر مسیر ریلی در برنامه مطالعاتی گنجانده شده که در صورت اجرای این طرح، امید می‌رودتا پایان عمر چهار سال دولت جهادی سیزدهم، حداقل یک‌هزار و ۶۰۰ کیلومتر مسیر ریلی کامل شود که با توجه به اینکه‌ بهره‌وری ریل‌سازی در کشور سالانه ۱۷۰  تا حداکثر ۲۰۰ کیلومتر بوده، بستر مناسبی در راستای توسعه‌ شبکه ریلی کشور و افزایش رضایتمندی مردم از این ظرفیت است.