با حضور معاون علمی و فناوری رییس جمهوری و وزیر امور اقتصادی و دارایی، در دو گمرک مرزی کشور، ایکس‌ری کامیونی ایران ساخت رونمایی شد و به بهره برداری رسید. به گزارش ایسنا، سورنا ستاری در این مراسم که به صورت ویدئوکنفرانس، برگزار و دو دستگاه اسکن کانتینری ایکس ری ایران ساخت در گمرک بندر شهید رجایی و گمرک اینچه برون استان گلستان رونمایی و بهره برداری شد، با بیان این‌که توسعه فناوری‌های هوشمند در گمرک اکنون به رفع نیازهای این حوزه منجر شده است، ادامه داد: هوشمندسازی یکی از اولویت هایی است که معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در اولویت قرار داده است. تلاش می‌کنیم با نفوذ این فناوری‌ها به متن جامعه و زندگی مردم، تحول فناورانه رقم بخورد.

وی با بیان این‌ که این توسعه فناوری اکنون به رفع نیاز گمرک به تجهیزات پایش و اسکن محموله‌ها منجر شده است، ابراز کرد: در طول این سال‌ها با همکاری های خوبی که با گمرک داشتیم، رسوخ فناوری به گمرک محقق شد و امروز نتیجه پژوهش های فناوران و دانشگاهیان به ثمر نشسته است. نمونه این محصول دانش بنیان ۵ میلیون دلار قیمت دارد و با وجود تحریم‌ها، واردات آن عملا ممکن نبوده، اما این محصول ایران‌ساخت که در عرصه بین المللی نیز بارها مورد تقدیر قرار گرفته است، این نیاز را تامین می کند. معاون علمی و فناوری رییس جمهوری با اشاره به توسعه فناوری اشعه ایکس در سایر حوزه ها به ویژه سلامت، گفت: سرریز فناوری این شرکت های دانش بنیان، به توسعه فناوری های دیگری همچون دستگاه های اسکن و همچنین توسعه فناوری پهپادها در گمرک انجامید. ستاری، از تولید تجهیزات سی‌تی اسکن ایران‌ساخت با حمایت معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، تا پایان سال جاری خبر داد و افزود: سی‌تی اسکن پزشکی ایران‌ساخت نیز بر مبنای فناوری با حمایت معاونت علمی و فناوری توسعه می یابد. فناوری‌های این حوزه بسیار گسترده است و به طور مثال، دستگاهی در داخل کشور تولید شده است که بدون اشعه ایکس می‌تواند بازرسی ها را انجام دهد، تجهیزی که عاری از عارضه های تشعشعات اشعه ایکس است؛ این فناوری تا جایی پیش می رود که اشیا را از پشت موانع هم تشخیص دهد.

معاون علمی و فناوری رییس جمهوری از ضرورت رسوخ فناوری هوش مصنوعی به بخش‌های مختلف از جمله گمرک گفت و بیان کرد: فناوری هوش مصنوعی در کشور با شتاب بسیاری توسعه یافته، اما در حین حال، مورد استفاده کمتری قرار گرفته است. این در حالی است که هزاران نیروی انسانی توانمند از صبح که از خواب بر می خیزند، میلیاردها سطر کد هوش مصنوعی می نویسند که می‌تواند تا حد زیادی به بهبود زندگی مردم کمک کند. نمونه کارکرد این فناوری، در نرم افزارهای گمرکی است و می تواند هر وضعیت غیر عادی را به طور دقیق تشخیص دهد. وی با تاکید بر حمایت تمامی سازمان‌ها و نهادهای متقاضی این فناوری‌ها، گفت: از شرکت‌ها و سازمان ها دعوت می کنم از دستاوردهای دانش‌بنیان‌ها در حوزه هوش مصنوعی استفاده کنند، چراکه توسعه این فناوری و رسوخ آن در زندگی مردم مستقیما به تقاضای مشتری بستگی دارد. رئیس بنیاد ملی نخبگان با اشاره به این‌که فناوری هوش مصنوعی می تواند نقشی کلیدی در بهبود زندگی مردم داشته باشد، اما عمدتا به دلیل واسطه‌گری و عدم شناخت از آن استقبال نمی شود، ادامه داد: تاسف می خورم با این که در بسیاری موارد مصوبات دولت وجود دارد، اما از این ظرفیت استفاده نمی شود. فناوری ها می تواند هزینه حمل بار را تا ۵۰ درصد کاهش دهد، اما وجود واسطه ها و دلال ها مانعی برای این موضوع است. این یکی از چالش های جدی است که با عزم وزارتخانه ها به ویژه وزارت اقتصاد و سایر نهادها در مدت زمان کوتاهی حل می شود. وی افزود: بسیاری از موانع، عامدانه و با هوشمندی ایجاد شده و مانعی بر رسوخ فناوری شده است؛ این امر با عزم جدی دستگاه ها می تواند تحول پیدا کند و بسیاری از هزینه ها را کاهش دهد و شاهد تحولی در حوزه های مختلف از جمله گمرک و حمل و نقل باشیم. در تحقق این عزم، حتی نیاز به سرمایه گذاری بخش دولتی نیست و بخش خصوصی در صورت وجود حمایت و میدان دهی لازم، آن را تامین می کند. معاون علمی و فناوری رییس جمهوری از انعقاد قرارداد استفاده از ایکس‌ری کانتینری و کامیونی ایران‌ساخت بدون هزینه دولت و با نقش آفرینی بخش خصوصی گفت و افزود: بر مبنای مدلی نوآورانه، این بخش خصوصی است که در استقرار این تجهیزات نقش آفرینی می کند و سهم خود را از فرآیند اسکن کامیون‌ها برمی‌دارد. خوشبختانه گمرک توانسته تحولات فناورانه را با کمک شرکت های دانش بنیان حل کند و در این راستا گمرک، وزارت امور اقتصادی و دارایی و دکتر خاندوزی وزیر امور اقتصادی و دارایی همکاری بسیار ارزشمندی داشته اند که ادامه آن می تواند زمینه‌ساز تحولی در عرصه اقتصاد شود. به نقل از معاونت علمی ریاست جمهوری، نخستین ایکس‌ری ایران ساخت در سال ۱۳۹۷ نصب و استفاده از توان داخلی و بخش خصوصی از سال ۹۸ آغاز شد. تا پایان سال جاری ۱۶ دستگاه اشعه ایکس ایران سخت نصب و مورد استفاده قرار می‌گیرد. در حالی که نخستین دستگاه ایران ساخت در مرز بازرگان نصب شد، امروز گمرک بندر شهید رجایی و گمرک اینچه برون استان گلستان نیز از این تجهیزات بهره‌مند شدند. استفاده از این دستگاه ضمن افزایش ریسک قاچاق، گسترش تجارت، امکان بازرسی بدون دخالت به نیاز فیزیکی، شناسایی انواع جاسازی ها در بدنه کانتینر و تریلی، امکان تفکیک مواد آلی فلزات و مواد ترکیبی در محموله امکان سرعت جابه‌جایی‌ها را فراهم می‌کند. به کمک تجهیزات ایکس‌ری ایران‌ساخت از سال ۱۳۹۸ تا کنون روزانه حدود ۵۵۰ هزار اسکن در سال صورت گرفته است و با نصب دستگاه های جدید تا سال ۱۴۰۳، رکورد بیش از یک میلیون اسکن شکسته می‌شود. سرعت اسکن با کمک تولیدات داخلی از ۴ دقیقه به کمتر از ۳۰ ثانیه رسیده است.