اعظم محبی- حدود دو دهه است که مدیریت شهری تلاش می کند پروژه آسیب زای تله کابین گرگان را اجرایی کند، اگر این وقت و انرژی صرف احیای بافت تاریخی می شد، تحول جدی گردشگری را به همراه داشت.احداث تله کابین در گرگان با هدف بهره گیری از جاذبه‌های بکر جنگل‌های هیرکانی یکی از موضوعاتی بوده که حدود دو دهه توسط مدیران شهری گرگان مطرح شده است.از دوره چهارم شورای شهر گرگان، ۴۰ نقطه برای اجرای پروژه تله کابین پیشنهاد شد، مناطقی همچون توشن، هزارپیچ، قرن‌آباد، زیارت و النگدره در کنار پارک جنگلی ناهارخوران از جمله مناطقی بود که توسط کارشناسان بررسی و در نهایت ناهارخوران به عنوان محل اجرای طرح انتخاب شد.سال‌ها است وقت و اعتبار برای بررسی طرح تله کابین گرگان صرف شده اما به عقیده بسیاری از کارشناسان اجرای تله‌کابین با معضلات و چالش‌های اساسی در حوزه محیط زیست، ترافیک شهری و منابع طبیعی همراه خواهد بود.هر چند برخی از نظریه‌های کارشناسی میزان تخریب و آسیب وارده به طبیعت را چندان گسترده ارزیابی نمی‌کند اما به راستی چرا باید برای پروژه‌ای که حتی موافقان به تبعات منفی آن اذعان دارند، سرمایه گذاری کرد.برای آنکه گرگان به یک قطب گردشگری تبدیل شود می‌توان از ظرفیت‌های بالقوه ای مانند بافت تاریخی و ایجاد بومگردی های سازگار با طبیعت و یا جانمایی مجدد تله کابین بهره گرفت.به جای آنکه سرمایه و ظرفیت‌های بکر استان را برای طرحی که موفقیت آن در هاله‌ای از ابهام قرار دارد، هزینه کنیم بهتر آن است که مدیران شهری به دنبال راهکارهای ثمربخش و پربازده در بخش گردشگری گرگان باشند نه اینکه بدون در نظر گرفتن نظرات مخالفان و از روی هیجان بر اجرای یک مصوبه غلط اصرار کنند.با وجود آنکه مدیران شهری گرگان مدعی تحصیل تمام مجوزات مورد نیاز برای احداث تله کابین در ناهارخوران هستند اما نظریه نهایی کارشناسان حوزه محیط زیست و منابع طبیعی در شورای عالی شهرسازی کشور موید آن است که برخی مجوزات صادره برای تله کابین براساس داده‌های غلط اخذ شده و صحت اطلاعات مندرج نیازمند راستی‌آزمایی و تطابق میدانی با عرصه‌های رویشگاهی جنگل‌های پهن برگ جنوب گرگان است زیرا اجرای پروژه‌های بیش از پنج هکتار مشمول ارزیابی زیست محیطی خواهد شد.برای بررسی احداث تله کابین گرگان میزگردی در صدا و سیمای استان تشکیل شد و در این جلسه که با نظرسنجی همراه بود، ۳۰ درصد مخاطبان با اجرای تله کابین ناهارخوران مخالف بودند. حسن مهدوی یک شهروند گرگانی که تحصیلات مرتبط با محیط زیست دارد در این خصوص گفت: این میزگرد کاملاً یک طرفه و بدون دعوت از کارشناسان و اساتید دانشگاه انجام شد و در آن مسئولان حاضر با طرح بیاناتی کلی و جملاتی احساسی تلاش کردند تا اجرای تله کابین را درست جلوه دهند.وی بیان کرد: آیا اجرای این پروژه گره گشای تمام کاستی‌های گردشگری گرگان است و با اجرای آن شاهد سرازیرشدن مسافر به این شهر خواهیم بود؟مهدوی افزود: مدیران شهری شرکت‌کننده در این جلسه در مورد ایجاد جاذبه‌های گردشگری سخن گفتند اما بیان کردند که چگونه می‌خواهند زیرساخت‌های یک تله کابین را در محیطی محدود ایجاد کرده و ترافیک ناهارخوران را کنترل کنند.یک کارشناس منابع طبیعی هم گفت: اجرای پروژه تله کابین در جنگل ناهارخوران بدون شک خسارت‌های بی‌شماری برای گونه‌های جنگلی زیراشکوب مانند نهال‌ها و درختچه‌ها به همراه دارد.قاسم آذریان افزود: مدیران صرفاً نباید به تعداد اندک درختان قطع شده اشاره کنند بلکه باید واقف باشند قطع هر اصله درخت در جنگل‌های متراکم ناهارخوران عرصه‌ای به شعاع حداقل ۱۰۰ مترمربع را تحت تأثیر قرار می‌دهد. وی گفت: یکی از ملزومات احداث تله کابین انتقال دکل‌ها به اعماق جنگل است و با توجه به اینکه مال‌روهای فعلی منطقه کفاف عبور خودروهای حامل اجزای دکل را نمی‌دهد مجبور به احداث جاده در منطقه هستیم که آسیب مضاعفی به رویشگاه‌های منطقه وارد می‌کند.آذریان بیان کرد: ادوات سخت افزاری موجود در جنگلداری کشور هم به نحوی است که خروج درختان قطع شده بدون آسیب به سایر بخش‌ها را غیرممکن می‌کند.

مشکل تله کابین را پیگیری می‌کنیم

نماینده مردم گرگان و آق قلا در مجلس شورای اسلامی که در میزگرد مذکور حضور داشت در این جلسه گفت: جاذبه‌های طبیعی گردشگری استان مشابه گیلان و مازندران است و آنچه گلستان را به ایستگاه گردشگری تبدیل می‌کند فراهم آوردن زیرساخت‌ها از جمله تله‌کابین است.غلامرضا منتظری اضافه کرد: وجود تله‌کابین در استان یک مزیت بوده و علاوه بر گردشگران، شهروندان هم به تنوع و نشاط اجتماعی نیاز دارند. منتظری با بیان اینکه در احداث تله کابین قطعاً به استانداردها پایبند هستیم، تأکید کرد: مجمع نمایندگان استان قبل از اعلام موضع خود نشست‌های تخصصی را با کارشناسان منابع طبیعی و محیط زیست داشته و ادله لازم را شنیده و قانع شده است.وی از پیگیری برای رفع ابطال مجوز تله کابین گرگان خبرداد و افزود: مجوز تله کابین در چند مرحله توسط سازمان محیط زیست تأیید شده و نشان می‌دهد که گلستان به قوانین پایبند بوده است.مدیرکل حفاظت محیط زیست گلستان هم در خصوص تله کابین گرگان گفت: این پروژه برای اولین بار در سال ۸۶ مطرح و اولین مجوز آن کسب شد. محمدرضا کنعانی با توضیح اینکه پروژه‌های گردشگری که مساحت آنها کمتر از پنج هکتار باشد، مشمول مطالعات ارزیابی محیط زیست نیستند، افزود: در سال ۹۰ دوباره مجوز تله کابین در استان تمدید و در سال ۹۵ طرح تغییر کرد که بررسی‌های کارشناسی انجام و با توجه به ابعاد طرح مجوز در استان صادر شد.وی بیان کرد: در سال ۹۸ این طرح در جلسه برنامه ریزی توسعه و شورای استان مصوب و از دستور کار استان خارج شد و به شورای عالی شهرسازی و معماری رفت.کنعانی گفت: به اعتقاد شورای عالی شهرسازی و معماری طرحی که بررسی شده، مساحت آن بیش از پنج هکتار بوده و مجوزات استانی که ارائه شده زیر پنج هکتار است.وی عنوان کرد: ما مکاتبات لازم را انجام داده و بیان کردیم دستگاه‌های نظارتی می‌توانند طرح را بررسی کرده و اگر کوچک نمایی شده بود، برخورد لازم انجام شود.

تله کابین ترافیک ایجاد نمی‌کند

شهردار گرگان هم پروژه تله کابین را مطالبه جدی شورای ششم خواند و بیان کرد: طول مسیر تله کابین سه هزار و ۶۱ متر است و ۱۷ پایه (دکل) در نظر گرفته شده و برای آنکه درختان قطع نشوند، به ازای هر ۱۸۰ متر تنها یک پایه پیش‌بینی شده است.محمدرضا سبطی در خصوص گمانه زنی‌های مربوط به افزایش ترافیک در محور ناهارخوران، گفت: براساس مطالعات، بار ترافیک محور ناهارخوران بعدازظهر و ساعات ابتدایی شب اتفاق می‌افتد در حالی که ساعات فعالیت تله کابین هنگام عصر خواهد بود.وی با بیان اینکه یک پارکینگ با گنجایش ۴۶۰ خودرو در این محدوده پیش بینی شده، افزود: ما باید سیستم‌های نوین حمل و نقل را در شهر گرگان ایجاد کنیم که این موضوع یکی از اولویت‌ها است.سبطی گفت: برای احداث چنین پروژه‌های بزرگی شهرداری با منابع مالی خود قادر به هزینه کرد نیست بلکه باید با جذب سرمایه گذار نسبت به تأمین اعتبار آن اقدام کنیم.رئیس شورای اسلامی شهر گرگان هم در این خصوص گفت: از سال ۱۳۸۰ در شورای شهر پیگیر احداث تله کابین بوده و ۱۴ مجوز لازم از منابع طبیعی، محیط زیست، در شورای عالی شهرسازی و معماری، شورای جنگل‌ها، معاونت عمرانی وزارت کشور و غیره اخذ شده است.صفرعلی پایین محلی افزود: تله کابین گرگان دو بار در شورای عالی شهرسازی و معماری تصویب اما ابلاغ نشد.وی با اشاره به رد تله کابین در شورای عالی شهرسازی و معماری در ماه اخیر، گفت: ۲۰ روز پیش به وزارت راه و شهرسازی مراجعه کرده و در آنجا بیان شد که تله‌کابین گرگان مجوزات زیست محیطی و منابع طبیعی را دارد.پایین محلی تأکید کرد: تله کابین گرگان کم آسیب ترین تله کابین به منابع طبیعی و محیط زیست است و قول می‌دهیم اگر درختی قطع شود چند برابر آن درخت بکاریم.به گفته وی اگر تله کابین به جای دیگری منتقل شود چند سال عقب خواهیم افتاد.پایین محلی افزود: برای ترافیک هم باید راه جایگزین ایجاد کنیم و نباید به خاطر ترافیک تله‌کابین را اجرا نکنیم. یقیناً دوستداران طبیعت و محیط زیست مخالف ایجاد تله کابین در گرگان نیستند بلکه آنها می‌خواهند مدیران شهری در فضای منطقی خسارت‌های احتمالی طرح را بررسی کرده و مکان دیگری را در نظر بگیرند.