الهام رئوفی فر: سرمای زودرس پاییزه و پیش بینی کاهش شدیدتر دما در زمستان باعث نگرانی صاحبان صنعت گلستان شده چراکه به گفته مسئولان درصورت افزایش مصرف مشترکان خانگی، سوخت گاز صنایع قطع می‌شود. قطعی انرژی صنایع در زمان اوج مصرف مشترکان خانگی، چالشی است که در چند سال اخیر واحدهای تولیدی استان گلستان با آن دست به گریبان هستند. همین تابستان امسال بود که برای تأمین برق مشترکان خانگی شرکت توزیع برق استان، ناگزیر به قطع برق صنایع تولیدی استان شد، اتفاقی که به گفته صاحبان صنعت، خسارت بزرگی به این بخش وارد کرد. اما اینبار واحدهای تولیدی برای روزهای سرد سال، نگران اوج مصرف مشترکان خانگی هستند چراکه مدیرعامل شرکت گاز گلستان در رسانه‌های استان اعلام کرده که هنگام اوج مصرف مشترکان خانگی، واحدهای صنعتی از سوخت جایگزین استفاده می‌کنند. وی معتقد است: آنچه که برای تأمین انرژی صنایع در تعهد وزارت نفت است با جایگزین کردن سوخت‌های دیگر تأمین خواهد شد. اما رئیس خانه صنعت، معدن و تجارت گلستان قطعی گاز صنایع در اوج مصرف مشترکان خانگی را نگرانی جدی فعالان اقتصادی می‌داند و می‌گوید: بسیاری از صاحبان صنایع حتی برای خرید مواد اولیه محصولات تولیدی خود نگرانند. رمضان بهرامی می‌افزاید: دلیل این نگرانی بی‌رحمی اقتصاد است چراکه اگر محاسبات ما به درستی نباشد، با زیان و ورشکستگی مواجه می‌شویم که در نهایت منجر به نابودی واحدهای تولیدی می‌شود. وی حفظ و صیانت از واحدهای تولیدی را وظیفه اصلی مدیران دستگاه‌های اجرایی، ستادی و تولیدی می‌داند و معتقد است: واحدهای تولیدی تنها متعلق به یک شخص نیست بلکه یک موضوع کشوری است زیرا این تصمیم گیری‌های نادرست، نه تنها واحد تولیدی بلکه اقتصاد مملکت را از ریشه می‌زند. به گفته این فعال اقتصادی، وقتی وزارت نیرو و وزارت نفت چشم اندازی را برای توسعه صنعت ترسیم کرده و متعهد به ارائه خدماتی مانند آب، برق و گاز به واحدهای تولیدی می‌شوند باید در هر شرایطی روی حرف خود باشند. وی ضمن اعلام این که مسئولان باید بحث آمایش سرزمینی و احداث صنایع انرژی بر برای هر منطقه را بسنجند، می‌افزاید: درصورت نبود زیرساخت‌های لازم نباید مجوز صنایع انرژی بر داده شود. بهرامی از تخصیص سوخت مازوت در زمان قطع انرژی انتقاد می‌کند و می‌گوید: سوخت مازوت برای برخی واحدهای تولیدی محلی از اعراب ندارد شاید برای شرکت‌های نیروگاهی مفید باشد اما تکنولوژی در یک مسیر دیگری رفته به این ترتیب با ماشین آلات فعلی سوخت مازوت، سازگاری ندارد. وی تعویض سوخت را آسیبی برای ماشین آلات صنایع می‌داند و می‌افزاید: در روزهایی که برای واردات یک قطعه از ماشین آلات با مشکل مواجه هستیم، وارد کردن چنین خسارتی به صنایع ظلم است. صرف نظر از ضرر واحدهای تولیدی در چرخه قطعی گاز صنایع، قشر کارگری نخستین بخشی است که آسیب می‌بیند در مرحله بعدی این چرخه هم مردم متضرر می‌شوند چراکه ضرر صنایع با افزایش قیمت جبران می‌شود در حالیکه قدرت خرید مردم در پائین‌ترین سطح است. این موضوعی است که یک فعال اقتصادی هم بر آن صحه می‌گذارد و می‌افزاید: ماشین آلات صنایع ۱۰ سال پیش گازسوز شدند براین اساس به راحتی نمی‌توان این سیستم را به سوخت مایع تغییر داد.

دریافت سوخت مایع به راحتی نیست

امیرحسین ساداتی عنوان می‌کند: در گذشته واحدهای تولیدی را با هدف کمک به محیط زیست ناچار به تغییر سوخت کردند اگر مازوت مشکل زیست محیطی نداشت، پس چه اصراری به جمع آوری این سوخت از صنایع بود. این نکته‌ای است که یک پژوهشگر اقتصاد هم نسبت به آن هشدار می‌دهد و می‌گوید: در فصل سرما به دلیل وارونگی هوا آلودگی ناشی از نوع سوخت برای سلامت مردم یک تهدید است. عقیل راشدی می‌گوید: به فرض ذخیره این سوخت به مقدار کافی، بازهم استفاده از آن برای محیط زیست مناسب نیست. وی ضمن انتقاد از سیاست توزیع گاز، ادامه می‌دهد: توزیع مویرگی گاز در شهر و روستاها در دنیا منسوخ شده است، در حال حاضر همه به سمت تولید برق می‌روند چراکه این انرژی کمترین آسیب را در زمان بروز حوادث دارد. به اعتقاد این مدرس دانشگاه، از آنجایی که همواره خودمان را کشوری مملو از گاز می‌دانستیم در این بخش ولخرجی کردیم و این انرژی تحت عنوان یک نهضت ملی به صورت مویرگی در شهرها و روستاهای کشور گازرسانی شد. این پژوهشگر حوزه اقتصاد می‌افزاید: برای بسیاری از روستاها امکان استفاده از انرژی برق در بخش گرمایشی وجود داشت اما به جای آن دولت نیروگاه‌های بزرگ‌تری ساخت، نیروگاه‌هایی که در حال حاضر با راندمان زیر ۴۰ درصد برق در آن تولید می‌شود. وی قطعی گاز صنایع را اتفاقی ناخوشایند می‌داند و اضافه می‌کند: وقتی خط تولید واحد صنعتی مانند سیمان قطع شود یعنی آن واحد به مرز ورشکستگی در آن سال نزدیک می‌شود؛ به عبارتی حساب‌های این واحد تولیدی از نقطه سر به سر هم خارج شده و پائین‌تر می‌آید. راشدی معتقد است: همواره کارگران و قشر کم درآمد قربانی مشکلات اقتصادی می‌شوند چراکه صنایع هم برای تلافی کمبودهای مالی نیروی کارگر را حذف می‌کند. به رغم اینکه ایران از نظر ذخایر گازی دارای رتبه دوم دنیاست و بیش از ۱۷ درصد ذخایر گازی جهان به ایران اختصاص دارد نگرانی برخی اقشار از کمبود این انرژی در زمان‌های اوج مصرف، قدری دور از انتظار است. رمضانعلی سنگدوینی به رسانه‌های استان خبر انعقاد قرارداد سوآپ گازی سه جانبه بین ترکمنستان، ایران و آذربایجان را اعلام کرده، موضوعی که باعث شد بارقه امیدی در دل مردم استان ایجاد شود. اما کارشناسان نظری مخالف این نماینده دارند و معتقدند حجم گازی که در این قرارداد شامل ایران می‌شود کمی بیش از نیم درصد کل تولید گاز کشور است به عبارتی حق سوآپ ایران از این نیم درصد آنقدر ناچیز است که بعید به نظر می‌رسد که نقش چندانی در تأمین گاز پنج استان کشور داشته باشد. ضمن اینکه آنچه که از سوی مسئولان به عنوان آلترناتیو یا سوخت دوم برای صنایع مطرح شده، مازوت است همان سوختی که به اعتقاد فعالان اقتصادی به واسطه گرانی و پیامدهای آسیب زای آن برای محیط زیست از دسترس صنایع خارج شد با این وجود برای تأمین این سوخت دوم هم با مشکل مواجه هستیم چراکه علی کلاهی، رئیس کمیسیون صنایع اتاق ایران چندی پیش در توییتی هشدار داد: تنها ۱۰ روز ذخیره مازوت در نیروگاه‌ها داریم. این بدان معنی است که در صورت بی‌رحمی زمستان، صنایع استان در اوج مصرف مشترکان خانگی شرایط خوبی تجربه نخواهند کرد.