■ طائف بگی

در طول سال ها افراد زیادی در سرزمین گرگان برای این اب و خاک افتخار آفریدند. عده ای از آن ها سعی در ارتقا فرهنگ و هنر داشته و عده ای دغدغه های اجتماعی داشتند. در میان اقوام قزاق نیز به عنوان فرزندان سرزمین گرگان، افرادی وجود داشته و دارد که برای آزادگی و آبادی این منطقه تقلا کرده اند.

در این یادداشت با برخی از افراد تاثیرگذار قوم قزاق در سرزمین گرگان آشنا خواهیم شد و خدمات آن ها را قدر خواهیم دانست.

 اراز محمدآخوند: از اراز محمد می توان به عنوان یکی از شاخص ترین مشاهیر قزاق ها نام برد. وی از حوزه علمیه ای در روسیه امروزی فارغ التحصیل شده و سپس در رشته مهندسی معدن در دانشگاه بمبئی هندوستان تحصیلات آکادمیک خود را ادامه داد. اراز محمد از بزرگان طایفه آدای بود و به دلیل تحصیلات حوزوی و آکادمیک تاثیر فراوانی بر افکار و عقاید مردم قزاق گذاشته است.

شمال ایران بعد از جنگ جهانی دوم توسط شوروی اشغال شد و اراز محمد یکی از سردمداران شورش در مقابل روس ها بود. هنگامی که دولت شوروی از تاثیر وی بر مردم مطلع شد او را دستگیر و تبعید کرد و طبق شواهد این چهره شاخص قزاق، در زندان عشق آباد تیرباران شد.

اراز محمد در زمان حکومت رضا شاه پهلوی در خصوص عدم بیگاری کشیدن از قزاق ها و دریافت گواهی اقامت به این مردم، به شاه وقت نامه نوشته بود و تلاش های زیادی برای رفاه و آزادگی قزاق ها انجام داد.اکنون  تعدادی از خانواده وی در ایران و تعدادی از آن ها در قزاقستان زندگی می کنند.

حاج محمد شادکام: از دیگر چهره های شناخته شده قزاق در سرزمین گرگان می توان به حاج محمد شادکام اشاره کرد. وی وکیل پایه یک دادگستری، نویسنده و مترجم کتاب های قزاقی بود. این نویسنده قزاق پیش از انقلاب اسلامی مدرک کارشناسی حقوق خود را از دانشگاه تهران دریافت کرد و سال ها به عنوان وکیل پایه یک دادگستری مشغول به کار بودند که در سال 1400 فوت کردتد.شادکام اشعار آبای، شاعر قزاق را به فارسی ترجمه کرده و دو کتاب به نام های «تاریخ قوم قزاق» و «آبای شاعر بزرگ قوم قزاق» به رشته تحریر در آورده است.

نیاز توپش: استاد توبیش از اساتید دانشگاه یسنف قزاقستان دیگر چهره شاخص قزاق ها است. وی متولد شهر گنبد کاووس بوده و با مدرک دکتری زبان و ادبیات فارسی به تدریس زبان انگلیسی در یسنف مشغول است. توبیش مدرک خود را از دانشگاه تهران اخذ کرد و در حال حاضر چندین کتاب از قبیل لغت نامه سه زبانه فارسی، قزاقی و انگلیسی به رشته تحریر در آورده است. این کتاب در کشور قزاقستان، با هدف رونق زبان فارسی در این کشور، به چاپ رسانده است.

خانم دکتر ماتیاز پاویز: پس از پیروزی انقلاب اسلامی نقش زنان قزاق در کشور پررنگ تر شد. ماتیاز پاویز اولین پزشک خانم قزاق بوده که در دهه 70 شمسی موفق به اخذ مدرک پزشکی شد و اکنون در شهرستان بندر ترکمن در حوزه ترک اعتیاد مشغول خدمات رسانی به مردم این استان است.سانسیزبای بگی: از چهره های ورزشی قزاق می توان به سانسیزبای بگی اشاره کرد. وی که اولین فوتبالیست قزاق دعوت شده به تیم ملی نوجوانان است، به عنوان دروازه بان تیم ملی را در مسابقات ملی همراهی کرد و اولین ملی پوش قومیت قزاق نام گرفته است. بگی در حال حاضر علاوه بر شغل دولتی، مربیگری تیم فوتبال قزاق محله گرگان را به عهده دارد.

ایوب ارجمندی: از دیگر ورزشکاران قزاق می توان از ایوب ارجمندی نام برد. وی نیز با سابقه چندین بازی ملی در رده سنی جوانان از اهالی قزاق شهرستان گنبد کاووس است.سامانتا قولجاش: زنان قزاق همچنین در حیطه های اداری و مدیریت نیز سردمدار بودند. سامانتا قولجاش اولین زن قزاق است که توانسته مدرک دکتری مدیریت مالی خود را از دانشگاه تهران دریافت کند.