دکتر مهران قجری - خشكســالی و برداشــت بــی رويــه از آب هــای زيرزمينــی در ســال های اخيــر مشــکلات متعددی برای استان به وجود آورده است. طی دو دهه اخیر، استان گلستان خشکسالی و کم‌آبی‌های متوالی را سپری می کند و شرایط کم آبی هر روز خسارت های بیشتری را متوجه استان کرده است.آنچه در این نوشتارمنظور نگارنده است توجه بیش از پیش به ضرورت مدیریت خشکسالی است. به نظر می رسد مدیریت خشکسالی بیش از آنکه در سال های اخیر جدی تلقی شود عامدا از نظر دور نگه داشته شده است.افـت سـطح آب هــای زيرزمينــی، فرو نشســت زميــن در نقاط مختلف استان ، كاهـش عمـق آب هـای سـطحی و فرسـايش خـاك از جمله مهم ترین خسارت هایی است  که از خشکسالی متوجه استان شده است. کارشناسان حوزه آب تردیدی ندارند که خسارت های خشکسالی از این پس شدید تر و طولانی تر و سخت تر خواهد بود. کشور ما در كمـر بنـد خشـك كـره زمین قرار گرفته و مشکل کم آبی دارد و استان گلستان با وجود برخورداری از اقلیم مناسب و قرار گرفتن در نوار سبز شمالی از تبعات خشکسالی بی نصیب نیست.اما مساله این است که این بحران مخرب که پدیده ای طبیعی قلمداد می شود با تدبیر، آگاهـی ، برنامـه ريـزی و مديريـت درست قابـل پيـش بينـی و كنتـرل است به بیان دیگربــا مديريــت صحيــح مــی تــوان خســارات ناشــی از خشکسالی را بــه حداقــل رســاند. مسـوولين در شرایط امروز باید بر مبنای مقابلـه ی اضطـراری و تدويـن يـك برنامـه بلنـد مـدت منظـم و مـداوم برای گسـترش بحـران خشكسـالی، اقدام کنند.در حال حاضر دسترسی مردم به آب در مقاطعی از سال بخصوص در فصل تابستان به شدت کم شده است، به تدریج تخریب محیط زیست وکاهش آب های سطحی را شاهد هستیم، بیابان زایی وگردوغبار نقاطی ازاستان را درگیر کرده، در سال جاری کاهش تولیدات و محصولات کشاورزی را تجربه کردیم و اینها همه یعنی خطر از آنچه فکر می کنیم به ما نزدیک تر شده است.کاهش شدید سطح آب سفره های زیرزمینی و در مواردی ازبین رفتن سفره های آب زیرزمینی و هجوم آفات وبیماری های گیاهی ، شوری آب واراضی زراعی اثراتی است که خشکسالی بر روی منابع آبی برجای گذاشته اما آنچه همه ی ما را باید نگران بکند اثرمستقیم خشکسالی بر روی کاهـش تولید کشــاورزی و کاهــش آب زیــر زمینــی ، کاهــش جریــان آب در رودخانــه هــا، در معـرض خطـر قـرار گرفتـن اکوسیسـتم هـای طبیعـی یـا انسـانی ، فرسـایش خـاک و.... است.

و اما مساله ای که ذکر آن را لازم می دانم و معتقدم جدی گرفته نشده این است که مردم استان قبـل از هـر گونـه اقـدام باید کم آبی را به عنوان یک واقعیت برای این استان باور کنند.این باور مـی توانـد در سياسـت گـذاری ايجـاد صنايـع بـا مصـرف آب كـم و محصولات کشاورزی  مناسـب بـا وضعيـت كـم آبـی موثر باشـد. حداقل کاری که مسوولان می توانستند طی این سالها انجام دهند اتخـاذ روش هایی برای بهـره گيـری حداكثـری از نزولات جوی بود که متاسفانه جدی گرفته نشد.برای سال های رفته کاری نمی توان کرد آنچه مهم است این است که بیش از اینها درگیر تبعات این بحران نشویم و هر چه زودتر فکری اساسی کنیم تا كاهـش اثـرات  خشكسـالی را شاهد باشیم به عنوان مثال ترویج كشـت گياهـان مقـاوم بـه خشـكی و يـا كشـت ديـم برخـی از درختـان می تواند کمک کننده باشد.نکته ی مهم دیگر این است که از این پس باید بــه گونــه ای برنامــه ریــزی کرد تا گیاهــان بــا نیــاز آبــی کــم جایگزیــن گیاهــان بــا نیــاز آبــی بــالا شــوند.ضرورت بعدی برای مديريـت بحـران خشكسـالی تهیه طـرح مديريـت جامـع است كــه در هنــگام وقــوع خشكســالی اجــرا شــود.کمیته ای تشکیل شود ووظايــف افــراد و ســازمان های مسـوول مشــخص شــود در این کمیته ظرفیت های مقابله با تبعات ناشی از خشکسالی شناسایی شود.اما از همه این موارد مهم تر این است که مردم استان از شرایط کم آبی و بحران خشکسالی آگاهی داشته باشند در این صورت است که بـا مشـاركت مـردم درطرح هـای صرفـه جويـی در مصـرف آب مـی تـوان  به موفقيـت برنامـه هـای مهـار خشكسـالی امیدوار بود.مسوولان ارشد استان و مشخصا استاندار گلستان مدیریت خشکسالی را از مهم ترین اولویت های دولت در استان بداند و همه نیروها و کارشناسان و دستگاههای اجرایی را برای پیشگیری از تبعات بیشتر خشکسالی بسیج کند.