■  هادی حق شناس

گلشن مهر- آیا اقتصاد ایران در سال ۱۴۰۱ رشد را تجربه خواهد کرد؟ هادی حق‌شناس، کارشناس اقتصادی می‌گوید: سال ۱۴۰۱ یکی از سال‌های خوب برای اقتصاد ایران خواهد بود و رشد اقتصادی قابل توجهی را تجربه خواهیم کرد. رشد اقتصادی در نیمه دوم سال گذشته هم مثبت بود که نشان‌دهنده عملکرد مناسب در بخش‌های مختلف اقتصاد کشور است. حق‌شناس ادامه می‌دهد: البته به دلیل دو شوک ناشی از تحریم و شیوع بیماری کرونا که در سال‌های ۱۳۹۷ و ۱۳۹۸ بر پیکر نحیف اقتصاد ایران وارد آمد، شاخص‌هایی مانند نرخ تورم، رشد نقدینگی و پیشی گرفتن نرخ استهلاک سرمایه بر نرخ سرمایه‌گذاری برجسته شد که جبران این موارد نیاز به زمان دارد. بنابراین شرایط به گونه‌ای است که رشد اقتصادی را مردم کمتر احساس می‌کنند. او می‌گوید: در سال گذشته صادرات غیرنفتی و صادرات نفتی رشد داشته و در شاخص رشد اقتصادی اثراتی داشته، اما تأثیر آن‌ها در بخش واقعی اقتصاد کمتر دیده می‌شود. او ادامه می‌دهد: اقتصاد ایران سال‌ها است که تورم‌های دو رقمی را تجربه می‌کند. در حال حاضر اگرچه صادرات نفت به یک میلیون بشکه رسیده ولی نسبت به سال ۹۶ که ۲.۵ میلیون بشکه بود، این میزان صادرات کم است. از طرفی با توجه به اینکه قیمت نفت هم افزایش داشته، زود است به دنبال آثار آن در اقتصاد باشیم. او درباره آینده اقتصاد کشور می‌گوید: با توجه به در نظر گرفتن اصلاحات اقتصادی مانند نظام مالیاتی، تغییرات در بودجه و خوش‌بینی درباره انجام مذاکرات باید دو فرض برای اصلاحات در اقتصاد ایران در نظر داشت. در مدل اول با فرض احیای برجام، فروش نفت به دو برابر افزایش پیدا خواهد کرد و این رقم به اقتصاد ایران تزریق می‌شود که قاعدتاً بخشی از کاستی‌ها و عدم سرمایه‌گذاری‌ها از طریق آن جبران خواهد شد. همچنین نقل و انتقالات پولی ما امکان‌پذیر می‌شود. به گفته حق‌شناس، اکنون درباره بازگرداندن پول خود از کره جنوبی، عراق و دیگر کشورها دچار مشکل هستیم؛ حتی حق رأی خود را در سازمان ملل از دست داده‌ایم؛ بنابراین احیای برجام نقل و انتقالات پولی را به شکل عادی به شکل قبل تبدیل می‌کند. او تصریح می‌کند: از مزایای احیای برجام این است که سرمایه‌گذاری در ایران چه از سوی خارجی‌ها و چه ایرانی‌های مقیم خارج در ایران افزایش پیدا خواهد کرد. اگر شرایط خوب پیش رود، رشد اقتصادی که از سال گذشته داشتیم، تقویت خواهد شد.  این اقتصاددان می‌گوید: فرض دوم، برگشتن کسب و کارها به روال عادی است. از آنجا که تمام پیش‌بینی‌ها این است که عوارض کرونا به حداقل خواهد رسید و برجام هم به حالت عادی برمی‌گردد، بنابراین پیش بینی می‌شود، سال ۱۴۰۱ یکی از سال‌های خوب اقتصاد ایران خواهد بود و رشد اقتصادی قابل توجهی را خواهیم دید.

حق‌شناس تاکید می‌کند: در کنار این شرایط، اقتصاد ایران نیاز به اصلاحات ساختاری دارد. تمام دولت‌ها تصمیم داشتند تا در قالب بودجه دست به اصلاحاتی بزنند که هیچ یک موفق نشدند و نتیجه آن شد که بودجه‌ها کم و بیش شبیه هم بود. اصلاحات باید در قالب برنامه دیده شود و دولت هم به دنبال برنامه پنج ساله هفتم است، در این حوزه می‌توان دست به اصلاحات ساختاری زد که سیاست‌های مالی و بازرگانی و مالیاتی را در برگیرد.

■  اقتصاد دان