بحران فرونشست زمین


یادداشت |

دکتر مهران قجری _فرونشست زمین به صورتی بحرانی، استان گلستان را تهدید می‌کند. این پدیده که آن را زلزله ی خاموش می گویند در حال حاضر حدود 30 استان کشور را تحت تاثیر خود قرار داده است به‌طوری‌که  در برخی از استان های کشور این وضعیت فوق بحرانی است. در اتحادیه اروپا، برای فرونشست زمین  رقم چهار میلی‌متر را بحرانی دانسته اند‌، در ایران این ارقام  به سانتیمتر است و متاسفانه هنوز کسی آن را جدی نگرفته است و باز هم همچون دهه های پیش با بی تدبیری تیشه بر ریشه خود می زنیم و با پمپاژ بی‌رویه منابع آب‌ زیرزمینی زیر پایمان را خالی می کنیم.

امروز بیش از حدود ۱۷ هزار حلقه  چاه غیر مجاز حفر شده در استان وجود دارد که بدون تعلل برای جلوگیری از فشار بیشتر به حوزه آبخوان‌ها، جلوگیری از کاهش بیشتر منابع آب زیرزمینی و جلوگیری از تداوم تنش آبی استان باید بسته شوند.  در سال‌های گذشته خشکسالی‌های پیاپی و کاهش میزان بارندگی‌ها و کمبود آب موجب شد که امروز با استخراج بی رویه منابع آب زیر زمینی با پدیده خطرناک فرونشست زمین در بسیاری از نقاط استان روبرو باشیم. برداشت بی‌رویه و غیراصولی از منابع آب های زیرزمینی موجب شده که سرعت پیشروی فرونشست در گلستان روز به روز بیشتر شود به طوری که این فرونشست در اطراف شهر گرگان هم دیده شده و این یعنی یک هشدار!

مرگ تدریجی سفره های آب زیر زمینی در استان گلستان شوخی نیست اگر تا امروز کوتاهی شده حداقل برای نجات خود و نسل آینده باید به دنبال راه حل های کارآمد باشیم. راهی نداریم جز بستن بدون اغماض چاه های غیر مجاز و تغذیه مصنوعی آبخوان ها.  چاره ای نداریم جز اینکه به تعادل بخشیدن به منابع آب زیرزمینی به طور جدی عمل کنیم. راهی نداریم جز اینکه توازن آب موجود در خاک ایجاد کنیم که اگر نکنیم و اگر نتوانیم مدیریت درستی بر منابع آبی داشته  باشیم و اگر قادر نباشیم سیاست‌گذاری درستی در بخش کشاورزی داشته باشیم، روزبه‌روز بر وخامت اوضاع افزوده ایم.  شرکت آب منطقه ای وظیفه دارد نسبت به  پلمب چاه های غیر مجاز و کاهش برداشت از چاه های مجاز به طور جدی اقدام کرده و  و به صورت مستمر کنترل و نظارت کند. کمبود آب، فرونشست زمین، تغییر اقلیم و گرد و غبارمشکلات حال حاضر استان است مشکلاتی که اگر امروز جلوی پیشروی آنها را نگیریم فردا انگشت حسرت به دندان گزیدن حاصلی نخواهد داشت. هشدار دلسوزانه کارشناسان  را جدی بگیرید و به توسعه ی نامناسب و بی برنامه پایان دهید، فشار بیش از حد  را از هر راه ممکن و بی خطراز منابع آب بردارید که  فاجعه ی  فرونشست زمین از رگ گردن به ما نزدیک ترشده است.