■  مهران دالوندی

روزی که برای امتحان تیزهوشان پسرم به دبیرستان شهید مطهری گنبد کاووس رفته بودم، در حیاط دبیرستان چند نفر از فراگیران عزیز خودم را دیده و برای آن ها آرزوی موفقیت کردم. همکاران زیادی را هم ملاقات کردم. برخی از آن ها از استرس فراوان فرزندان خویش سخن میگفتند. پدر یکی از داوطلبان گفت: پسرم بقدری استرس داشت که نتوانست صبحانه بخورد. مادر یکی از داوطلبان نیز عنوان نمود که فرزند دلبندش بسیار استرس داشته و خواست که راهکارهایی در قالب یک یادداشت مرقوم گردد. بنابراین به زبان بسیار ساده راهکارهایی برای کاهش هورمون استرس یعنی کورتیزول را عنوان می کنم. اولین قدم به نظر من این است که خود والدین استرس خویش را مدیریت کنند چرا که شوربختانه به فرزندان منتقل می گردد. از طرف دیگر فشار حداکثری را از دوش فرزندان خویش بردارید چون انتظار بیش از حد شما تولید استرس می کند. هماهنگی اعضای خانواده هم تنش زدا بوده و استرس را به حداقل می رساند. ورزش کردن نیز باعث تولید هورمون شادی یعنی سروتونین و دوپامین شده و استرس زدایی می کند. معاشرت با دوستان با حال، طراحی یا نقاشی درمانی، سفالگری، آدامس و... نیز در کاهش کورتیزول و به تبع آن استرس معجزه می کنند. موسیقی هم بسیار کار ساز بوده و میزان کورتیزول را می کاهد. در یک فیلم سینمایی موسوم به فیتز کارلدو که بر مبنای واقعیت بوده، تاجری با همین نام قصد داشت در آمازون با کشتی چوب حمل کند. یوگا و مدیتیشن هم در آرامش و تنظیم قند و فشار خون مفید به فایده است. نوع تغذیه نیز بسیار مهم می باشد. مثلاً چای سیاه بنوشید یا غذاهایی غنی از ویتامین های گروه B مثل قزل آلا یا میگو یا یک کاسه بزرگ ماست کم چرب بخورید، البته اگر گرانی ها بگذارد. خواب خوب هم تأثیرگذار می باشد. اگر  بیخوابی به سرتان زده است. غذاهای غنی از منیزیم مثل نخود، عدس، جو دوسر، تخم کدو و اسفناج میل نمایید. ماساژ درمانی نیز از میزان استرس کم می کند. جکوزی نیز این آرامش را با آب به انسان هدیه می کند. اعصاب پاراسمپاتیک هم در آرامش  دخیل می باشد. طبیعت درمانی، مهربانی و معنویت نیز در استرس زدایی مهم است. خنده درمانی و نوشتن مطالب روزانه هم از استرس می کاهد. در صورت برنامه داشتن در کسب دانش میزان کورتیزول کاهش یافته و فراگیر در برخی موارد بهتر است برای موفقیت های هرچند کوچک به خود جایزه بدهد، مثلاً یک بیسکویت یا بستنی. تنفس عمیق در فضای باز و خوش آب و هوا نیز میزان ترشح کورتیزول را کاهش می دهد. پر واضح است که این توصیه ها برای افراد بدون بیماری یا بیماری زمینه ای بوده که در غیر این صورت مشاوره پزشکی یا روانپزشکی الزامی بوده و بهترین روش می باشد.