دکتر محمد مهرگانفر _ خلیج گرگان بخشی از تاریخ و هویت ساکنان منطقه است. شاید وقتی نام خلیج می آید، اینگونه تصور شود که این‌ حوضچه ی کم آب، جز آنکه برای عده ای از طریق صید و صیادی منبع درآمد باشد و یا محل زمستان گذرانی پرندگان مهاجر باشد؛ چه سود دیگری دارد؟

واقعیت این است؛ خلیج بخشی مهم از پیکره ی غرب گلستان است؛ مانند عضوی از یک بدن ! از اهمیت اقتصادی آن در زمینه های صید و صیادی و گردشگری که بگذریم؛ اهمیت اکولوژیک دارد. خلیج بیمار، مصداق بیماری در یک پیکره است که اگر درمان نشود، شاید پیکره را هم با خود به کام مرگ‌ بکشاند. حالا آخرین نسخه برای درمان این پیکر بیمار، لایروبی کانال های رابط خلیج با خزر است.  بومیان منطقه به تعبیر عام و زبان ساده و غیر علمی معتقدند که کانال های رابط خلیج با خزر حکم جوی آب خاکی در حاشیه زمین های کشاورزی را دارند که هر ساله به دلیل انباشت گل و لای و دپوی برگ و سرشاخه درختان، نیاز به لایروبی و تمیزکاری دارند تا بتوانند آب را با سهولت به مزارع انتقال دهند؛ از این رو کانال های آشوراده، چپاقلی و خوزین هم که روزگاری مانند جوی آب یا یک شریان حیاتی اسباب انتقال یا تبادل آب بین خلیج و خزر را بر عهده داشته اند؛ حالا باید تمیزکاری شوند یا به تعبیر دانشگاهیان و پژوهشگران لایروبی شوند. ساکنان منطقه خیلی ساده حرف می زنند اما معتقدند همانگونه که گرفتگی رگ های قلب موجب سکته و شاید هم مرگ‌ می شود؛ گرفتگی و انسداد کانال های رابط هم موجب ایجاد سکته در قلب پیکره ی خلیج و حتی سبب مرگ پیکره ای به نام خلیج خواهد شد.برای تسهیل جریان آب بین خلیج گرگان و دریای خزر و طبق مطالعات پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی، مقرر شد سازمان بنادر و دریانوردی نسبت به لایروبی مسیر تبادل آبی خلیج گرگان از تنگه‌های طبیعی با اولویت چپاقلی و آشوراده و ضمن رعایت الزامات زیست محیطی به عرض 200 متر و عمق 1.5 متر اقدام شود. در همین خصوص نیز سازمان بنادر، مجری مصوبات ستاد ملی تالاب‌ها، متولی انجام پروژه خواهد بود.همچنین تحلیل داده‌های ناشی از اجرای آخرین پژوهش میدانی اساتید علوم حوزه دریایی نشان می‌دهد که لایروبی دالان‌های منتهی به خلیج گرگان، اثربخش‌ترین روش برای نجات این زیستگاه ارزشمند آبی دریای خزر است. بر اساس آخرین دستاوردهای پژوهشی، لایروبی کانال خزینی و چپاقلی موثرترین تاکتیک برای حفظ وضع کنونی خلیج گرگان است که انجام آن موجب رشد ۳۳ درصدی ورودی آب به این پهنه آبی خواهد شد.بدون از دست دادن وقت باید تبادل آب بین خلیج گرگان و خزر تسهیل شود و در کنار آن حجم گیاهان تالابی و مقدار رسوب مانده در آن نیز کم شود. لایروبی کانال ارتباطی خلیج با خزر، حکم برقراری ارتباط و گشودن آغوش مادر برای فرزند را دارد و فراموش نکنیم که وقت بسیار تنگ است، نباید دست روی دست بگذاریم و نفس های آخر خلیج را قبل از مرگ بشماریم!

■  نماینده جوامع محلی در شورای راهبردی میانکاله