مریم جعفری: مخترع گلستانی گفت: مخترعان ایرانی برای استمرار فعالیت نوآورانه علاوه بر منابع مالی به آزمایشگاه های تخصصی نیاز داشته تا بتوانند با رد پیشنهادات خارجی همچنان در داخل کشور فعالیت کنند. احمد یازرلو از دوران کودکی بچه‌ای کنجکاو بود و از همان موقع به دنبال کشف چیزهای جدید می‌رفت. وی در همان کودکی با الگوبرداری از خواهر بزرگترش که او هم مخترع بود، مسیر زندگی خود را پیدا و از همان دوران تحصیل، در دوره دبیرستان شروع به اختراع یک ربات کرد و با طراحی و برنامه نویسی ربات تعقیب خط، موفق به کسب مقام اول مسابقات رباتیک در استان گلستان شد. یازرلو هم اکنون که ۲۷ ساله و مهندس برق است، در شرکتی دانش بنیان در زمینه تولید و تعمیر کنتور، شیرآلات صنعتی و طراحی و ساخت مخازن آب روستایی فعالیت می‌کند. این مخترع گلستانی به دلیل نوآوری و اختراعات خود در زمینه آب و فاضلاب موفق به کسب جوایزی معتبر شده است. وی عضو تیم اختراعات ایران و به تازگی عضو فدراسیون مخترعان جهان شده که عنوان INV «مخترع» را به وی داده‌اند. خبرنگار مهر، گفتگویی با این مخترع گلستانی داشته که در ادامه خواهد آمد.

در خصوص اختراعات خود توضیح دهید؟اولین اختراع من اختراع یک سیستم پمپاژ و انتقال سیال بدون انرژی برق، به منظور حل مشکل مصرف بی‌رویه و هدررفت آب، کاهش مصرف انرژی برق، استفاده از آب خاکستری، بالا بودن حجم آب ورودی به تصفیه خانه، استفاده از انرژی‌های هزینه بر در پمپ‌ها و غیره است. از این سیستم در مناطقی که انرژی برق موجود نیست می‌توان برای پمپاژ آب از چشمه به مخازن و یا کشاورزی (برای کشاورزان و دامداران)، منازل و اماکن تفریحی و گردشگری و کارخانجات تولید مواد غذایی که برای خنک‌کاری دستگاه‌ها احتیاج به آب دارند، استفاده کرد. با توجه به سیستم هیدرولیکی به کار رفته در این دستگاه می‌توان دبی آب خروجی و فشار مورد نیاز تا ۵۰ اتمسفر را تامین کرد که تقریباً در پمپ‌های افقی سانتریفیوژی این مقدار دبی و فشار غیرممکن است. اختراع دوم، شیر کنترل سطح مخازن (مکانیکی) است. این دستگاه به منظور جلوگیری از سرریز کردن سیالات در داخل مخازن، بدون ایجاد ضربه قوچ (water hammer) با قابلیت اطمینان بالا در قطع و وصل ورودی سیال (نفت و آب) به مخزن، به روش کاملاً مکانیکی و با هزینه بسیار پایین در مقابل روش‌های متعارف هیدرولیکی است که می‌تواند در هر دبی و سایز لوله‌ای نصب شود. کاربرد این دستگاه در مخازن تنبی، فلزی و یا کامپوزیت نگهداری سیالات (نفت، بنزین، گازوئیل، آب و غیره)، در مخازن سوخت و یا آب در شرکت‌های آب و فاضلاب است. این مدل شیر به صورت مکانیکی و در داخل مخزن نصب می‌شود که ضمن هزینه‌های اولیه پایین، هیچ گونه هزینه نگهداری و یا تعمیرات ندارد. اختراع سوم، شیر سه حالته بوده که به منظور کاهش هزینه‌های خرید شیرآلات (سه شیر) یعنی تلفیق سه شیر در یک شیر و کاهش هزینه‌های ساخت ابنیه، ساختمان ایستگاه‌ها و خط رانش ساخته شده است. این شیر در خطوط رانش چاه‌های آب و نفت، ایستگاه‌های پمپاژ آب و نفت، خطوط انتقال آب و نفت کاربرد دارد.

تاکنون چند اختراع ثبت کرده و چه جوایزی کسب کرده‌اید؟تاکنون سه اختراع به ثبت رساندم که به وسیله این اختراعات موفق به کسب مدال نقره، جایزه ویژه و کاپ مسابقات جهانی اختراعات و نوآوری تکنوفست ترکیه شده‌ام.

آیا دولت از شما حمایت کرده است؟ما هیچوقت تحت حمایت دولت نبودیم. هرگز کمکی نه طی مسابقات و نه در مراحل تولید قطعات به ما نشده است. چندین بار با شرکت در نمایشگاه‌های مختلف و ارسال نامه‌های اداری درخواست مساعدت از سوی نهادهای دولتی را داشتیم، زیرا ساخت قطعات با مبالغ کم امکان پذیر نیست و برای تولید نیاز به بودجه بیشتری داریم، اما تامین این بودجه از جانب دستگاه‌های دولتی امکان پذیر نیست.

در حوزه اختراع و نوآوری با چه موانعی روبرو شده‌اید؟مهمترین معضلی که در این حوزه با آن روبرو هستیم به عقیده من داوری اختراعات برای ثبت آنها است. این موضوع به هیچ عنوان به صورت کارشناسانه انجام نشده و بسیار سطحی به این مقوله نگاه می‌شود. عدم حضور کارشناسان خبره موجب افزایش سختی کار و رد چندباره اختراعات می‌شود. مسئله دیگر مباحث اقتصادی است. کمبود منابع مالی و آزمایشگاه مناسب برای تست قطعات و همچنین عدم دسترسی به آزمایشگاه‌های مجهز از دیگر موانع و معضلات موجود در این حوزه است.

فکر می‌کنید این موانع چطور قابل رفع هستند؟برای مورد اول به عقیده من برگزاری جلساتی که هم داور و هم مخترع در آن حضور داشته باشند، می‌تواند ابهامات موجود در خصوص اختراع را رفع کرده و تصمیم درست تری در خصوص رد یا تایید اختراع اتخاذ شود. همچنین امکان دسترسی به تجهیزات آزمایشگاهی و رفع موانع مالی در این حوزه می‌تواند کمک شایانی به نوآوری کند.

آیا پیشنهادی از کشورهایدیگر مبنی بر همکاری داشته اید؟بله. از برخی از کشورها دعوت نامه همکاری دریافت کرده‌ام، اما ترجیح می دهم در کشور خودم فعالیت کنم؛ البته استمرار این فعالیت، نیازمند بسترهایی است که تاکنون ایجاد نشده و همچنان چشم انتظار آنها هستیم.

هنگامی که در مسیر اختراع با شکست روبرو می شدید، چگونه دوباره به کار ادامه می‌دادید؟بارها و بارها با شکست روبرو شدم. شب‌ها با استرس و ناراحتی می‌خوابیدم ولی هر روز صبح سعی می‌کردم شکست گذشته را فراموش کرده و با تمام قدرت به مسیر رو به جلو و تکمیل اختراع یا اختراعات جدیدتر فکر کنم. همیشه امیدوار بودم که زحماتم به نتیجه خواهد رسید.

چه توصیه‌ای برای سایر نوآوران و مخترعان دارید؟از همه نوآوران و مخترعان تقاضا دارم که هرگز از هدف خود دست نکشیده و تسلیم شکست‌ها نشوند. هر شکستی موجب کسب تجربه و قدرت بخشیدن به فرد خواهد شد.