مبارزه با فساد


یاددداشت اول |

■  با مسوولیت سردبیر

بر اساس گزارش بانک جهانی در مرداد ماه از روند فساد اداری در کشورهای جهان، ایران در مرتبه 179 کشورهای جهان  قرار گرفته است. بر اساس این گزارش دانمارک با کسب نمره ۲.۲۷ موفق‌ترین دولت در زمینه کنترل فساد طی سال ۲۰۲۰ بوده و در رتبه نخست جهان قرار گرفته است. فنلاند با نمره ۲.۲ واحدی و سنگاپور با نمره ۲.۱۵ به ترتیب در رتبه‌های دوم و سوم قرار گرفته‌اند. کشورهای نیوزیلند، سوئد، نروژ، سوئیس، لوکزامبورگ، هلند و لیختن‌اشتاین نیز رتبه‌های چهارم تا دهم را به خود اختصاص داده‌اند. رتبه برخی کشورهای دیگر در کنترل فساد اداری بر اساس رتبه بندی  بانک جهانی عبارتند از: آلمان ۱۱، انگلیس ۱۳، اتریش ۲۰، ژاپن ۲۱، آمریکا ۳۷، قطر ۴۷، عمان ۸۰، چین ۹۹، کوبا ۱۰۶ و روسیه ۱۶۹، گابن ۱۷۰، بنگلادش ۱۷۴، گواتمالا ۱۸۰، نیجریه ۱۸۱، لبنان ۱۸۴، زیمبابوه ۱۸۸، چاد ۱۹۷ و ترکمنستان ۲۰۰.

کشور تازه تأسیس سودان جنوبی نیز با کسب نمره منفی ۱.۹ در رتبه آخر جهان از نظر کنترل فساد اداری قرار گرفته است. نا گفته پیداست یکی از نشانه های کار آمدی هر حاکمیتی، مبارزه با فساد و ریشه کنی آن است، اما سوال این است، کشورهای  مدرن و توسعه یافته چگونه و با کدام مکانیزم توانسته اند فساد را به حد قابل توجیهی در حکمرانی خود برسانند. در این باره باید گفت: بهترین راه مبارزه با فساد، استفاده از تجربیات کشورهای موفق در حوزه مبارزه با فساد است و آن به نظر می رسد در چند عامل خلاصه شده است. نخست آنکه در همه این کشورها ثبات اقتصادی و امنیت روانی به نحو قابل قبولی تضمین شده است و به این خاطر آرامش بر فضای روان و اقتصاد شهروندان حاکم است علاوه بر آن احزاب قوی و مستقل با چشمان تیزبین خود رفتار  نادرست دولتمردان و صاحب قدرتان را رصد کرده و آنها را به افکار عمومی می کشانند و در نهایت رسانه های آزاد و قدرتمند با اطلاع رسانی و هشدار، زمینه بروز فساد را از بین می برند.، علاوه بر همه اینها شهروندان چنانچه به هر دلیل از نحوه اداره امور راضی نبودند با آرا خود دولت مستقر را از قدرت خلع می کنند و با گردش نخبگان زمینه های ابتدایی ظهور فساد را در جا می خشکانند و بدین گونه آرامش نیز به روح و روان جامعه باز می گردد و دولتمردان چنانچه بخواهند مردم به آنها اعتماد دوباره داشته باشند، باید با سلامت نفس و کاردانی امور را به پیش ببرند و الا شهروندان آنها را خلع می کنند و کار را به دیگران می سپارند.  این منظومه باعث حذف و یا محدود شدن فساد در ساختار اداری و مدیریتی کشور می شود و مادام که نخواهیم به این تجربیات بشری تن دهیم در بر همین پاشنه خواهد چرخید.