هشتمين دورهمي سراي فرهنگ و رسانه - خاطرات جهانگرد گرگاني از کشورهاي جهان


گزارش |

مهران موذني - عصر چهارشنبه، هشتمين نشست از دورهمي‌هاي فرهنگي به ميزباني سراي فرهنگ و رسانه‌ي گلستان در کاخ موزه‌ي گرگان برگزار شد. اين جلسه با حضور و تجليل از محمد احمدي، جهان‌گرد گرگاني که از 46 کشور جهان ديدن کرده است از خاطراتش و از بازديد از کشورهاي جهان براي حاضران سخن گفت. احمدي جالب‌ترين خاطره‌اش را مربوط به مسجدي در هندوستان دانست و گفت: با اتوبوس در حال رفتن به کشمير بوديم که وقت اذان شد. از راننده خواستم که دقايقي اتوبوس را براي نماز خواندن من متوقف کند. يک مسجد قديمي در همان حوالي بود که وقتي داخل آن شدم، ديدم در قسمت‌هاي ديگري از مسجد، هندوها و سيک‌ها در آرامش مشغول عبادت هستند. با خودم گفتم چه خوب است که سازمان ملل اين مسجد را الگوي جهان بداند. اگر انسان‌ها به عقايد يکديگر احترام بگذارند، ديگر جنگي در کار نخواهد بود. من اين خاطره را عصاره‌ي همه‌ي سفرهايم مي‌دانم. احمدي با اشاره به ايران، يونان، رم و مصر به عنوان 4 تمدن بزرگ باستاني جهان گفت: اهرام ثلاثه‌ي مصر را بردگان زير فشار ساختند و شمار زيادي از آنان در اين راه کشته شدند. کولوسئوم که بزرگ‌ترين و معروف‌ترين بناي روم باستان است، کاربردي غير انساني داشت و تماشاگاه جنگ و خونريزي گلادياتورها و برده‌ها بود. در واقع تماشاي مرگ بردگان تفريح مردم روم باستان بود. اما در ايران، بر اساس الواح به دست آمده در تخت جمشيد، هيچکس به طور رايگان کار نمي‌کرد. تمام کارگران حقوق مي‌گرفتند، بيمه داشتند و از کرامت انساني برخوردار بودند. وي در ادامه به تمجيد از معماري ايرانيان در دوره‌هاي بعد پرداخت و گفت: تاج محل توسط استاد عيسي شيرازي براي ارجمند بانو بيگم، ملکه‌ي مصر و همسر اکبر شاه ساخته شد. عظمت تاج محل در حدي است که بيل کلينتون، رئيس جمهور اسبق آمريکا بعد از ديدار از تاج محل، در سخنراني‌اش در مجلس هند، گفته بود مردم دنيا به دو دسته تقسيم مي‌شوند: دسته‌اي که تاج محل را ديده و عده‌اي که تاج محل را نديده‌اند. احمدي در ادامه به شرح بازديدش از سازمان ملل پرداخت و گفت: منشور کوروش به زبان فارسي و انگليسي در سرسراي اصلي سازمان ملل نصب شده و اين افتخار ما ايرانيان است که حداقل بخشي از اعلاميه‌ي حقوق بشر سازمان ملل برگرفته از اين منشور است. اين موضوع بسيار براي ما خوشايند است که از بين تمام ملت‌ها، ايرانيان در حقوق بشر پيشگام بوده‌اند. وي تاکيد بسياري بر پررنگ بودن نام ايران در موزه‌هاي دنيا داشت و در همين باره گفت: موزه‌هاي دنيا مملو از اشياي باستاني تمدن ايران است. من 6 بار از موزه‌ي لوور فرانسه ديدن کردم. در اين موزه ستون‌ها و ديواره‌هايي از تخت جمشيد وجود داشت. گويي که مکاني مشابه تخت جمشيد در موزه ساخته‌اند. همچنين محراب‌هاي ايراني هم در جهان شهرت دارند. من به شخصه آن‌ها را در موزه‌ي کليولند، متروپوليتن و آتلانتا ديده‌ام. يکي از چيزهاي جالبي که من در موزه‌ي کليولند ديدم، چادر آقا محمدخان قاجار بود. در همان بخش، شاهنامه‌هاي مصوري هم بودند که در نوع خود جالب بود. بعد از بازديد از موزه‌هاي سراسر دنيا به اين نتيجه رسيدم که اگر بنا باشد تنها يک دقيقه به هر يک از اشياي بخش ايران در موزه‌هاي دنيا چشم بدوزيم، يک سال تمام طول مي‌کشد که تمام آن‌ها را از نظر بگذرانيم. اين جهان‌گرد گرگاني بخشي از سخنانش را به اقوام ايراني‌الاصل ساکن ديگر کشورها اختصاص داد و گفت: در تانزانيا قوم بزرگي به اسم آفرو- شيرازي وجود دارد که اجدادشان هزار سال پيش به آفريقا رفتند و با سياه‌پوست‌ها وصلت کردند. اين افراد رنگين‌پوست هستند. در عين حال، فاميلي تمامي‌شان شيرازي است، مسلمان هستند و اعيادي مثل نوروز را جشن مي‌گيرند. همچنين در شهر مومباساي کنيا، روستايي به نام بلوچستان وجود دارد که 2 هزار بلوچي ساکن آنجا هستند. اجداد اين افراد نيز 500 سال پيش از بلوچستان به کنيا مهاجرت کرده بودند. در برمه هم افرادي تحت عنوان مغول وجود داشتند که شيعه بودند. اما چهره‌هايشان شبيه ايراني‌ها بود. حتي فاميلي آن‌ها هم ايراني بود. گويا زمان حکومت مغول‌ها در ايران، اجداد اين قوم که همگي ايراني بودند از طريق جاده‌ي ابريشم به آن منطقه رفته و ازدواج درون‌گروهي کردند و به همين خاطر، چهره‌هايشان ايراني مانده است. جالب آن‌جا بود که مثل ما مداحي داشتند و حتي کل مداحي‌هايشان فارسي بود و خودشان مطلقا متوجه آن نمي‌شدند و فقط متوني که از اجدادشان نسل به نسل منتقل شده بود را مي‌خواندند. احمدي که جهان‌گردي‌اش را با هزينه‌هاي شخصي انجام داده، به شرح نمونه‌اي از مديريت مالي سفرهايش پرداخت: در فرودگاه مسکو، تاجري با 100 دلار تاکسي گرفته بود و از من خواست با او شريک بشوم. طوري که 50 دلار از هزينه‌ي تاکسي را بدهم. اما من به او گفتم که مي‌خواهم با 1 دلار بروم. باورش نمي‌شد. در نهايت، من با نيم دلار سوار اتوبوس شدم و خودم را به مترو رساندم و با نيم دلار باقي، تا مرکز شهر رفتم. احمدي نه تنها در جهان‌گردي، که در ايران‌گردي نيز فعال بوده. وي در همين باره گفت: به جز سيستان بلوچستان، به تمام استان‌ها سفر کردم. به برخي از استان‌ها به دفعات و به برخي ديگر تنها 1 بار. به طور مثال حدود 30 بار به اصفهان سفر کردم و تنها 1 بار به بوشهر. وي ضمن تاکيد بر فرهنگ‌سازي درباره‌ي حفظ آثار باستاني، محيط زيست و گونه‌هاي جانوري به انتقاد از رفتار مردم پرداخت و گفت: من نه مسئوليتي داشته‌ام و نه مسئوليتي خواهم داشت. در اين مورد هم معتقدم اول بايد از خود مردم آغاز شود. مردم ما بايد متوجه شوند که پل خواجو جاي يادگاري نوشتن نيست. در مورد برخورد با حيوانات بايد از خود بپرسيم که چرا در ايران کبوترها و گنجشک‌ها به انسان‌ها نزديک نمي‌شوند؟ من در سفر اسلواکي قصد خوردن ناهار داشتم که کبوترها روي سر و پاهاي من نشستند و مي‌خواستند غذاي من را بخورند. طوري که من غرق در کبوتر شدم. در نهايت هم غذايم را به آن‌ها دادم. اما در ايران اگر کبوتري گرسنه هم باشد و شما با مشتي گندم نزديکش شويد، باز هم پيش شما نمي‌آيد. شکار در کشور ما قدري زياد است که حيوانات تا صداي ماشين را مي‌شنوند، فرار مي‌کنند. در حالي که در آمريکا و آفريقا حيوانات به شما نزديک مي‌شوند. احمدي يکي از جالب‌ترين خاطراتش را مربوط به سفر لائوس دانست و ضمن بيان اينکه ايران در اين کشور سفارتخانه ندارد، گفت: براي‌مان سوال پيش آمده بود که اگر پول يا مدارک‌مان دزديده شود، چه خواهد شد؟ يک پاکستاني آن‌جا بود که به من گفت مردم لائوس با واژه‌اي به نام سرقت آشنايي ندارند. طوري که اگه کيف پر از دلارتان را کنار خيابان بگذاريد، يک ماه بعد مي‌توانيد براي بردن کيف بياييد. من باورم نمي‌شد. اما ديدم که موتورسوارها سوئيچ موتور و کلاه کاسکت‌شان را روي موتور مي‌گذارند و به بازار مي‌روند. يک روز ساعت سه بعدازظهر که به بازار رفتم، ديدم هيچکس در بازار نيست و اصلا هيچ مغازه‌اي در ندارد. اين در حالي است که لائوسي‌ها مردم فقيري هستند. همچنين در اين نشست ليستي از کشورهايي که محمد احمدي به آن‌ها سفر کرده قرائت شد که به شرح زير است: انگلستان، فرانسه، سوئيس، ايتاليا، يوگوسلاوي، بوسني و هرزگوين، مقدونيه،کرواسي، بلغارستان، ترکيه، آلمان، هلند، بلژيک، مصر، لبنان، سوريه، آذربايجان، عربستان، عراق، لائوس، کامبوج، مالزي، قطر، چين، کره‌ي جنوبي، گرجستان، هندوستان، تانزانيا، روسيه، بلاروس، تايلند، ميانمار، مالديو، سريلانکا، قبرس اروپايي، قزاقستان، آمريکا، يونان، لهستان، مجارستان،‌ چک، اسلواکي، اتريش، مالزي، صربستان و امارات متحده‌ي عربي.