جشن سده و هويت
یاددداشت اول |
■ بامسووليت سردبير
دهم بهمن ماه مصادف با جشن سده يکي از جشن هاي ايران باستان است. اين جشنها البته تنها براي شادي و سرخوشي نبودهاند بلکه هر يک، فلسفهاي عميق با خود همراه دارند. جشن سده، بر اساس اساطير روز کشف آتش به دست انسان است. آتش گرم و پرنور هميشه از سوي ايرانيان مورد توجه و احترام بوده است. آتشي که مظهر گرما و روشنايي در زندگي است، ابزاري براي مبارزه با اهريمن و تاريکي است. به همين خاطر در روز دهم بهمنماه هر سال، ايرانيان با روشن کردن آتش بر بامها و کوهستانها، گرمي و شکوه آن را در برابر سردي و شکست اهريمن جشن ميگرفتهاند. حکيم ابوالقاسم فردوسي در شاهنامه، علت جشن سده را پديد آمدن آتش از سوي هوشنگ، پادشاهي پيشدادي ميداند. در شاهنامه آمده است که روزي هوشنگ در کوهستان مشغول گشت و گذار بوده است که ناگاه ماري ميبيند و براي کشتن آن سنگي را به سمت آن پرتاب ميکند. برخورد سنگ با سنگهاي ديگر کوه موجب جرقه زدن و کشف آتش ميشود. نکته ديگر آنکه جشن سده يک جشن ديني نيست، هر چند زرتشتيان به آتش احترام ميگذارند و آن را مقدس ميدانند اما سده يک آئين ملي است که ايرانيان و آرياييها نقش موثري در شکلگيري و توسعه آن داشتهاند. امروز در دنياي کوچک شده اي که فناوري جاي همه چيز را گرفته است و جهاني شدن فرهنگ ها و سنتهاي ملي را کنار گذاشته است، ملتهايي مي توانند استقلال و هويت ملي خود را حفظ کنند که ريشه هاي عميق خود را بشناسند و با بيان و شرح سنتهايشان براي دنياي معاصر زمينه را براي حفظ آن سنتها و جهاني شدن آيين هاي خود مهيا نمايند. جشن هاي ملي و آييني ايرانيان يکي از پديده هايي است که مي توان با بهره برداري از آن، هويت ملي ايراني را در جانهاي بشدت پراکنده ايرانيان امروز احيا کرد.