گامي و نگاهي ديگر در راستاي درخت و درختکاري


یادداشت |

دکتر رجب محمد بشارتي فر

 

هر از چند گاهي به مناسبت هاي مختلف در رسانه ها صحبت از روز يا هفته تربيت درخت و درخت-کاري، محيط زيست و بهداشت و ... مي شود. در وصف اين چنين روزها و هفته ها نکته نظرهاي زيادي مطرح شده و مي شود اما کمتر به فلسفه و اهداف چنين روزهايي پرداخته مي شود. به عنوان مثال وقتي در مورد تربيت سخن به ميان مي آيد، بايد يادآوري نماييم که تربيت مختص يک روز يا يک هفته يا يک ماه و سال نيست، بلکه مختص تمام عمر انسان است. هدف از اختصاص دادن يک روز يا يک هفته، يادآوري ارزش ها و اهميت مسائل مطروحه براي تمام عمر انسان مي باشد، يعني مسئله تربيت از همان آغاز انعقاد نطفه در رحم مادر تا طي کردن مراحل مختلف سني مورد توجه قرار گيرد تا ساختار تربيتي و شخصيتي افراد جامعه سازمان پيدا کرده و نيروي انساني مورد نياز جامعه تأمين گردد و ... حال برمي-گرديم به اصل مطلب که روز يا هفته درختکاري که در اسفند ماه هر سال مطرح مي شود همانطوريکه در خصوص مسئله تربيت اشاره کرديم، فلسفه و اهداف چنين روزها و هفته هايي فراتر از آنچه که ما فکر مي کنيم، هست. يعني در تمام سال هاي طول عمرمان بايستي در فکر عوامل نگهدارنده طبيعي و انساني و پيشگيري از آلودگي محيط زيست باشيم. زيرا که آلودگي هوا و محيط زيست معضلي است که بشر کنوني با آن روبرو است و از بين بردن کاهش آلودگي هاي شهري و روستايي نياز به مساعدت همگاني و اراده ملي دارد، (بالاخص در شرايط کرونايي و درگيري با بيماري هاي ريوي).به هر حال درختان با زندگي انسان ها عجين شده و با بهار و خزان نمودن، تمثيلي بر زنده شدن پس از مرگ هستند، درختان نشانگر زندگي، ابديت و جاودانگي در جهان هستي به شمار مي آيند. بر ماست که اين موهبت هاي الهي را براي نسل هاي آينده حفظ کنيم. همچنان که اجداد و پدران ما آنها را براي ما به وديعه نهادند. پس جا دارد که برنامه هاي مربوط به طرح ملي سبز در سبز را جهت حفظ سرسبزي و طراوت و شادابي در محيط زندگي ان به معناي واقعي کلمه اجرا و عمل نماييم. در راستاي اجراي پروژه هاي زراعت چوب و تلطيف آب و هوا و حفظ آب و خاک و تقويت محيط زيست به غرس نهال در محوطه و کنار خانه ها، در شهرها و روستاها، مساجد، مدارس، در حاشيه زمين هاي زراعي و ... تلاشي مضاعف داشته باشيم. از قول و گفتار بزرگان در اهميت درختان، در روايتي از پيامبر بزرگوار اسلام نقل شده که فرموده اند:«در نزد من شکستن شاخه درختان مانند شکستن بال فرشتگان است». قبل از پيدايش انسان و بعد از نزول آدم به عالم خاک، درختان همواره وجود داشته اند و گويا سرنوشت درخت و انسان از اَزَل به هم وابستگي داشته و دارند.

من ملک بودم و فردوس برين جايم بود               آدم آورد در اين دير خراب آبادم

در ختان همواره به عنوان نماد قدرت و استقامت ضرب المثل بوده اند، همچنان که در بيان پايداري و مقاومت از درختان بلوط، چنار نام مي برند. از هزاران سال قبل درختان نزد ايرانيان گرامي و قابل تقديس بوده و هستند. وجود درختان کهنسال و مقدسي مانند چنار، گردو، زيتون زربين در سراسر کشور ايران همواره مورد احترام و تقديس بوده اند. بدون شک اين ارتباط زيبا و دلنواز به هيچ وجه ناشي از خرافات نبوده بلکه نشانه احترام و علاقه به بقاي درختان و محيط زيست بوده است.بزرگان دين همواره بر اهميت و ارزش درخت ودرختکاري تأکيد داشته اند. مولا علي ابن ابيطالب (ع) خود درخت خرما و زيتون مي نشاندند و آن را مقدس دانسته و به همگان توصيه مي فرمودند. زرتشت درختکاري و آباداني را کردار نيک مي دانست. در ونديداد آمده است که زرتشت از اهورا مزدا مي پرسد چه کسي زمين را بيشتر خوشحال مي نمايد، اهورا مزدا پاسخ مي دهد، کسي که بيشترين مقدار بکارد و موجب سرسبزي گردد و زمين را سيراب نمايد.پس بياييم به بهانه روز درختکاري ضمن اشاره به فوايد آن با ارائه طرح ها و برنامه-ها در صدد کشف و احياي امکانات بالقوه در سطوح شهرها و روستاها و در محيط زندگي خود باشيم و استان گلستان را به معناي واقعي کلمه به گلستان تبديل نمائيم. به اميد روزهايي که در کنار جاده ها، رودخانه ها، کارخانه ها، محوطه مدارس و مساجد، پارک ها، خيابان ها و بيابان ها و خانه هايمان بجاي اينکه نظاره گر پسماندهاي پلاستيکي باشيم به تماشاي درختان و فضاي سبزي که ايجاد کرديم، بنشينيم و از زندگي لذت ببريم.