سيد صادق حقيقت- عمليات 26 فروردين 1403 ايران عليه اسرائيل به دنبال حمله اين کشور به کنسولگري ايران در سوريه و شهادت سرداران و مستشاران ايران صورت گرفت. روز قبل، ايران کشتي اسرائيلي را در خليج فارس توقيف کرده بود. بدون ترديد، اين عمليات از اهميت خاصي برخوردار است و در طول عمر 45 ساله ج.ا.ا. بي سابقه ارزيابي مي شود. حمله پهپادي و موشکي به اسرائيل از خاک ايران براي اولين بار صورت مي پذيرد. بر اساس نظريه سيستمي، تحليل همه جانبه اين مسئله مهم، مشروط به يافتن پاسخ به سؤالهاي زير است:

1- با توجه به اين که اين عمليات در طول عمر ج.ا.ا. بي نظير بوده، چرا و چگونه ايران به اين نتيجه رسيد که براي اولين بار چنين حمله اي را طراحي کند؟ 2- ميزان موفقيت نظامي عمليات به چه ميزان ارزيابي مي شود؟ تفاوت روايتها چگونه قابل راستي آزمايي است؟ 3- ميزان آسيب (نا)پذيري گنبد (چندلايه) دفاعي اسرائيل چقدر بوده است؟ 4- هزينه مادي عمليات براي اقتصاد ايران چه مقدار برآورد مي شود؟ 5- آيا امکان پاسخ اسرائيل و عمليات مجدد ايران وجود دارد؟ 6- آيا امکان دارد برخي کشورهاي همسايه با اسرائيل همکاري کنند؟ 7- ارتباط آن با مسائل داخلي ايران (پشتوانه مردمي، مسائل اقتصادي و مانند آن) چيست؟ 8- ارتباط اين عمليات با محور مقاومت (و نيروهاي نيابتي ايران) چه مي تواند باشد؟ 9- تأثير اين عمليات بر ملتهاي مسلمان (با اين فرض که تفاوتي بين موضع ملتهاي مسلمان و دولتهاي آنها وجود دارد) چيست؟ 10- آيا موقعيت بين المللي اسرائيل (و بالاخص کشورهاي غربي) تقويت (و يا تضعيف) خواهد شد؟ 11- موضع روسيه از نظر سياسي- به صورت کلي و در سازمان ملل و شوراي امنيت به شکل ويژه- (با توجه به اين که چين- به دليل نگراني نسبت به سرمايه گذاريهاي خود- خواستار خويشتنداري طرفين شده) چه خواهد بود؟ 12- آيا روسيه شريک راهبردي ايران است که بخواهد از نظر نظامي از ايران حمايت کند؟ حضور حدود يک ميليون روس تبار در اسرائيل چه تأثيري بر اين مسئله دارد؟ 13- نقش سازمان ملل و بالاخص شوراي امنيت، در اين بين، چه خواهد بود؟ 14- از نظر حقوق بين الملل، آيا مي توان به ماده 51 منشور ملل متحد عمل کرده (دفاع مشروع) تمسک کرد؟ تلافي نوعي دفاع مشروع است؟ آيا بين تجاوزات اسرائيل و حمله به اين کشور تناسب وجود داشته است؟ 15- آيا حساسيت جديدي نسبت به دسترسي ايران به بمب اتم (به حسب ادعاي مخالفان اين نظام) به وجود آمده است؟ 16- آيا غرب نسبت به کيان ج.ا.ا. تصميم جديدي خواهد گرفت؟ 17- در مجموع، اين عمليات (به چه ميزان) نقطه عطفي در مسائل منطقه اي (و حتي روابط بين الملل) محسوب مي شود؟

استاد علوم سياسي

و عضو هيات علمي دانشگاه مفيد