روز معمار


یادداشت |

سپهر دائمي

 

 

 

 

امروزه فارغ التحصيلان در رشته هاي مختلف مرتبط با ساختمان مانند: مهندسين عمران، برق، مکانيک و زمين شناس و غيره فعاليت مي کنند، اما معماران به متخصصاني گفته مي شود که طبق يک اصول و بر پايه ي نگرش و درک هنري خود علاوه بر تخصصشان از زيبايي شناسي تا آشنايي با تمام اجزا، طرحي را بر اساس فضاي مورد نظر کارفرما ، اجرا و پياده سازي مي کنند.

 اما يک معمار خوب چه ويژگي دارد؟

اصلي ترين ويژگي يک معمار خوب و متبحر تنها در آشنايي با فضاي کار و تسلط به هارموني و هنر بالفعل در ساخت و ساز نيست، با اينکه هنر و شناخت عميق معمار فاکتوري مهم و لاينفک در اين حرفه است اما انعطاف و ايجاد توازن ميان تخصص معمار و نياز و نظرات مشتري نيز يکي ديگر از اصوليست که معمار خوب را از ساير متخصصين اين حوزه متمايز مي کند.

معماران، روانشناسان ناشناخته ي امروز

ارتباط معنايي معماران و روانشناسان بر اساس فراهم سازي يک آسايش و آرامش محيطي براي مردم مي باشد.هر دو با آناليز و آشنايي با دغدغه هاي شما، شرايطي را به شما مشاوره و پيشنهاد مي دهند که در خاتمه علاوه بر اينکه نيازهاي اوليه ي شما را برطرف کند، آسايش نسبي و سهولت زندگي را براي شما فراهم آورد .محل سکونت، فضاهايي که در طول روز با آن سر و کار داريم، نورپردازي منزل و يا محل کار، چيدمان اصولي و بهينه استفاده کردن از فضاهاي خالي عواملي هستند که تاثيرات خود را گاه مستقيم و گاها غيرمستقيم در آسايش تمام اشخاص ايجاد مي کند.

 

دليل نامگذاري  روز معمار

سوم ارديبهشتماه زادروز شيخ بهايي توسط انجمن مفاخر معماري ايران روز معمار نامگذاري شده است.  شيخ بهايي حکيم و دانشمند نامدار قرن دهم و يازدهم هجري در دانشهاي فلسفه، منطق، هيئت و رياضيات تبحر داشت. در حدود 95 کتاب و رساله از او در رياضي، نجوم، مهندسي و هنر و... بر جاي مانده است. به پاس خدمات وي به علم ستارهشناسي، يونسکو سال 2009 که مصادف با سال نجوم ميبوده نام وي را در ليست مفاخر ايران ثبت کرد.  بهاء الدين محمد بن عزالدين حسين بن عبدالصمد بن شمس الدين محمد بن حسن بن محمد بن صالح حارثي همداني عاملي جبعي (جباعي) معروف به شيخ بهائي در سال 953 ه.ق 1546 ميلادي در بعلبک متولد شد. او در جبل عامل در ناحيه شام و سوريه در روستايي به نام جبع يا جباع مي زيسته و از نژاد حارث بن عبدالله اعور همدانياز معاريف اسلام بوده است. ناحيه جبل عامل همواره يکي از مراکز شيعه در مغرب آسيا بوده است و پيشوايان و دانشمندان شيعه که از اين ناحيه برخاسته اند، بسيارند. شيخ بهايي مردي بود که از تظاهر و فخر فروشي نفرت داشت و اين خود انگيزه اي براي اشتهار خالص شيخ بود.شيخ بهايي به تاييد و تصديق اکثر محققين و مستشرقين، نادر روزگار و يکي از مردان يگانه دانش و ادب ايران بود که پرورش يافته فرهنگ آن عصر اين مرز و بوم و از بهترين نمايندگان معارف ايران در قرن دهم و يازدهم هجري قمري بوده است. شيخ بهايي شاگرداني تربيت نموده که به نوبه خود از بزرگترين مفاخر علم و ادب ايران بوده اند، مانند فيلسوف و حکيم الهي ملاصدراي شيرازي و ملاحسن حنيفي کاشاني وعده يي ديگر که در فلسفه و حکمت الهي و فقه و اصول و رياضي و نجوم سرآمد بوده و ستارگان درخشاني در آسمان علم و ادب ايران گرديدند که نه تنها ايران، بلکه عالم اسلام به وجود آنان افتخار مي کند. از کتب و آثار بزرگ علمي و ادبي شيخ بهايي علاوه بر غزليات و رباعيات داراي دو مثنوي بوده که يکي به نام مثنوي نان و حلوا و ديگري شير و شکر مي باشد و آثار علمي او عبارتند از جامع عباسي، کشکول، بحرالحساب و مفتاح الفلاح والاربعين و شرع القلاف، اسرارالبلاغه والوجيزه.  در عرف مردم ايران، شيخ بهائي به مهارت در رياضي و معماري و مهندسي معروف بوده و هنوز هم به همين صفت معروف است، چنانکه معماري مسجد امام اصفهان و مهندسي حصار نجف را به او نسبت مي دهند. و نيز شاخصي براي تعيين اوقات شبانه روز از روي سايه آفتاب يا به اصطلاح فني، ساعت آفتاب يا صفحه آفتابي و يا ساعت ظلي در مغرب مسجد امام (مسجد شاه سابق) در اصفهان هست که مي گويند وي ساخته است. ديگر از کارهاي علمي که به بهائي نسبت مي دهند طرح ريزي کاريز نجف آباد اصفهان است که به نام قنات زرين کمر، يکي از بزرگترين کاريزهاي ايران است و از مظهر قنات تا انتهاي آبخور آن 9 فرسنگ است و به 11 جوي بسيار بزرگ تقسيم مي شود و طرح ريزي اين کاريز را نيز از مرحوم بهائي مي دانند.ديگر از کارهاي شيخ بهائي، تعيين سمت قبله مسجد امام به مقياس چهل درجه انحراف غربي از نقطه جنوب و خاتمه دادن به يک سلسله اختلاف نظر بود که مفتيان ابتداي عهد صفوي راجع به تشخيص قبله عراقين در مدت يک قرن و نيم اختلاف داشته اند.يکي ديگر از کارهاي شگفت که به بهائي نسبت مي دهند، ساختمان گلخن گرمابه اي که هنوز در اصفهان مانده و به حمام شيخ بهائي يا حمام شيخ معروف است و آن حمام در ميان مسجد جامع و هارونيه در بازار کهنه نزديک بقعه معروف به درب امام واقع است و مردم اصفهان از دير باز همواره عقيده داشته اند که گلخن آن گرمابه را بهائي چنان ساخته که با شمعي گرم مي شد و در زير پاتيل گلخن فضاي تهي تعبيه کرده و شمعي افروخته در ميان آن گذاشته و آن فضا را بسته بود و شمع تا مدتهاي مديد همچنان مي سوخت و آب حمام بدان وسيله گرم مي شد و خود گفته بود که اگر روزي آن فضا را بشکافند، شمع خاموش خواهد شد و گلخن از کار مي افتد و چون پس از مدتي به تعمير گرمابه پرداختند و آن محوطه را شکافتند، فوراً شمع خاموش شد و ديگر از آن پس نتوانستند بسازند. همچنين طراحي منارجنبان اصفهان که هم اکنون نيز پا برجاست به او نسبت داده مي شود.مرگ اين عارف بزرگ و دانشمند را به سال 1030 و يا 1031 هجري در پايان هشتاد و هفتمين سال حياتش ذکر کرده اند. وي در شهر اصفهان روي در نقاب خاک کشيد و مريدان پيکر او را با شکوهي که شايسته شان او بود ، به مشهد بردند و در جوار حرم هشتمين امام شيعيان به خاک سپردند.

 

دانشجوي معماري