آلودگي هوا و تاثيرات منفي آن بر موجودات زنده


یادداشت |

 نوروز علي حسن عباسي 

 

هوا ( جو) به مخلوط مولکولهاي گازهاي شکل ازت به ميزان 78 در صد، اکسيژن 21 درصد آرگون .9 درصد و دي اکسيد کربن 3 درصد در محيط اطراف ما مي گويند که وجود آن باعث دوام و بقاي کليه موجودات زنده ساکن کره زمين است که دو بخش آن يکي اکسيژن براي انجام تنفس هوازي گياهان و جانوران و ديگري دي اکسيد کربن براي انجام عمل فتوسنتز در گياهان سبز با هدف جذب و ترسيب کربن و ساخت غذا و توليد انرژي به کمک نور خورشيد است. آلودگي به معني اضافه شدن هر ذره يا مولکول خارجي به هوا است که باعث مسموميت هوا و تاثير سو بر زندگي موجودات زنده محيط مي شود.

مواد آلاينده در اشکال فيزيکي زير هستند:

 

1 - پرتوهاي آلاينده مانند تشعشعات کيهاني و اتمي و امواج فرابنفش

 

2 - گازهاي آلاينده مانند دود ناشي از سوخت ضايعات جنگلي و کشاورزي اکسيد کربن حاصل از سوخت ناقص زغال و سوخت هاي فسيلي آمونياک حاصل از مصرف کودها در کشاورزي، دي اکسيد ازت ناشي از سوختها در دماي بالا دي اکسيد گوگرد حاصل در مراکز صنعتي گازهاي معطر و فرار نظير بنزن و تولوئن - مواد جامد مانند گرد و خاک و غبار ( ريزگرد )، دوده، خاکستر حاصل از آتش سوزي و فعاليت آتشفشاني فلزات سمي و سنگين مانند سرب و ارسنيک مواد راديواکتيو ميکروپلاستيک

3- مايعات آلايند باران اسيدي

اين آلودگيها باعث مرگ و مير جانداران از جمله انسان و نابودي پوشش گياهي بويژه درختان و درختچه ها مي شود. در انسانها بويژه کودکان افراد مسن و زنان باردار بيشتر در معرض تهديد هستند و مبتلا به انواع سرطان بويژه سرطان ريه و خون و آسم و بيماريهاي قلبي، سکته مغزي ميشوند و در گياهان خزان پيش رس

برگها و ابتلا به بيماري کلروز و مرگ گياه را باعث ميشوند. آلودگي هوا يکي از مهمترين عوامل مرگ و مير در جهان است و سالانه بين 9- 5 ميليون نفر را به کام مرگ مي فرستد طوريکه حدود 10 درصد مرگ و مير جهاني ناشي از آلودگي هوا است که در کشورهاي فقير و در حال توسعه آمار بيشتري حدود 6 درصد را به خود اختصاص مي دهد. بر اساس آمار سازمان بهداشت جهاني در سال 2015 ميلادي متوسط مرگ و مير ناشي از آلودگي هوا در ايالات متحده حدود 5/8 درصد و در بريتانيا حدود 8 درصد و در ايران حدود 12/5 درصد گزارش شده است. به دلائلي چون افزايش جمعيت انسان و دام رشد و توسعه شهرها و مراکز صنعتي، انهدام پوشش گياهي بويژه کاهش سطح جنگلها، غلظت گاز خفه کننده و گلخانه اي دي اکسيد کربن (CO2 ) امروزه به۴۴۵ ppm رسيده است در حالي که قبل از انقلاب صنعتي مقدار آن۲۸۰ pmm

بوده است.

 

عضو هيات علمي بازنشسته دانشگاه