يونس ترکچين: امروزه انتخاب الگوي کشت از اصلي‌ترين عوامل افزايش بهره‌وري توليد در کشاورزي کشورمان با توجه به تغيير اقليم و مواجه با کمبود منابع آبي محسوب مي‌شود. در همين زمينه قطعاً تخصيص بهينة اراضي و تعيين محصولات مناسب کشت هر منطقه براي جلوگيري از مصرف بي‌روية نهاده‌ها و کاهش مخاطرات ناشي از کمبود منابع تأمين غذا پس از بررسي علمي عوامل مؤثر بر الگوي کشت و با در نظر گرفتن شاخص‌هاي مختلف قابل دستيابي است. اين الگوي کشت براي کشور به ميزاني داراي اهميت است که در مهرماه سال 1401 نيز در اولين اجلاس سراسري الگوي کشت محصولات کشاورزي، الگوي با حضور مسئولان دولتي، بخش خصوصي و نمايندگان مجلس رونمايي شد، که بر اساس اين الگوي رونمايي شده قرار است شاهد کاهش 6 درصدي مصرف آب معادل (3 ميليارد مترمکعب)، افزايش 18 درصدي بهره‌وري آب، افزايش 11 درصدي توليد، صرفه‌جويي 2.2 ميليارد دلاري ارزي، افزايش 4.5 ميليون تني توليدات ديمزارها، افزايش 158 درصدي توليد دانه‌هاي روغني باشيم. البته در اين طرح بخشودگي 50 درصدي آب‌بها به‌ازاي افزايش بهره‌وري، تخفيف 50 درصدي به کشاورزان از جمله به عنوان مشوق در نظر گرفته شده است. پيش از به دست گرفتن سکان دولت سيزدهم از سوي رئيس‌جمهور شهيد آيت‌الله رئيسي، دولت‌ها نداشتن ابزار لازم را دليل عدم اجرا يا حداقل عدم ابلاغ الگوي کشت مي‌دانستند و اين‌طور اعلام مي‌شد که نمي‌توان به کشاورز اجبار کرد که حتماً يک محصول خاص را کشت کند و کشاورزان براساس منفعت خود اقدام به کشت محصولات مي‌کنند، اما دولت سيزدهم با استفاده از ايجاد منفعت و مشوق‌هاي لازم از جمله خريد تضميني مصمم به اجراي الگوي کشت محصولات زراعي درآمد که نمونه‌هاي از اين موضوع را در تاکيدات آيت‌الله رئيسي در ديدارهاي مردمي و مسئولان از جمله نمايندگان عضو کميسيون کشاورزي، آب و منابع طبيعي مجلس مي‌توان مشاهده کرد.

الگوي کشت چيست؟

به طور ساده مي‌توان گفت، طرح الگوي کشت برنامه‌اي است که به کشاورزان توصيه مي‌کند که چه محصولي را در کجا و به چه ميزان کشت کنند و براساس آن پيش‌بيني مي‌شود چه تحولي در توليدات کشاورزي کشور ايجاد مي‌شود.

الگوي کشت چه ميزان

 محقق شده است؟

سال گذشته محمدمهدي قاسمي معاون آموزش و ترويج سازمان تات اعلام کرد که بالاي 70 درصد طرح الگوي کشت در کشور محقق شده است و برنامه‌ريزي‌هاي لازم براي اجراي کامل اين الگو انجام شده است.

تحقق 88 درصدي الگوي کشت

 در استان گلستان

اما استان گلستان به عنوان يکي از استان‌هاي پيشرو در اجراي الگوي کشت، به گفته برزعلي، رئيس سازمان جهاد کشاورزي استان، تاکنون توانسته است با برنامه‌ريزي‌هاي مدون و همراهي کشاورزان گلستاني در اين زمينه، حدود 88 درصد اين الگو را محقق کند اين درحالي است که به گفته گلستان با بيش از 20 هزار کيلومتر مربع وسعت و جاي دادن هفت اقليم از 13 اقليم دنيا در همسايگي سه استان مازندران، خراسان‌شمالي و سمنان و کشور ترکمنستان در توليد محصولات کشاورزي از جايگاه ممتازي در کشور برخوردار است، به طوري که بخش کشاورزي اين استان با بيش از 220 هزار خانوار بهره‌بردار معادل 38 درصد اشتغال خالص را به خود اختصاص داده است. استان گلستان با اين جمعيت بهره‌برداران کشاورزي، در توليد 15 محصول راهبردي کشور شامل دانه‌هاي روغني کلزا، سويا، آفتابگردان، هلو، توتون و گوشت مرغ، گندم، چغندرقند، خرمالو، شلتوک (برنج)، پيله تر ابريشم، ميگو و پنبه، ماهيان پرورشي و خاوياري، جو و زيتون حرف‌هاي زيادي براي گفتن داشته و دارد که در اکثر مواقع نيز رتبه‌هاي برتر توليد اين محصولات در کشور را به خود اختصاص داده است. به گفته مسوولان جهادکشاورزي گلستان، اين دستگاه براي پنج سال آينده نقشه راه افزايش توليد محصولات کشاورزي را براي هفت ميليون تن هدفگذاري کرده است.

کدام محصولات براي الگوي کشت استان در نظر گرفته شده است

محصولات زراعي که براي اجراي الگوي کشت در گلستان معرفي شده شامل گندم، جو، کلزا، برنج، سويا، پنبه، ذرت علوفه‌اي، چغندرقند، سيب زميني، گوجه فرنگي، يونجه، نخود، پياز و ذرت دانه‌اي است. طبق الگوي کشتي که براي استان در نظر گرفته شده، قرار است توليدات محصول زراعي در زمين‌هاي ديم 55 درصد، آبي 18 درصد و درآمد ناخالص از ديم‌زارها 40 و آبي 10 درصد افزايش پيدا کند که بر اساس اين الگوي کشت، زراعت چغندرقند 500 درصد، گياهان دارويي 100 درصد، سبزي 35 درصد و حبوبات 10 درصد در استان افزايش خواهد يافت.